Không phải tất cả các mô hình ChatGPT đều được tạo ra như nhau, và việc chọn sai có thể dẫn đến phản hồi chậm, hiệu suất kém, và tệ nhất là “ảo giác AI” (AI hallucinations). May mắn thay, OpenAI đã dành thời gian để giúp chúng ta chọn mô hình tốt nhất cho từng tác vụ, đồng thời làm rõ khi nào nên sử dụng từng phiên bản cụ thể. Điều này cực kỳ quan trọng để đảm bảo bạn khai thác tối đa sức mạnh của ChatGPT và đạt được hiệu quả công việc cao nhất.
Tại sao việc lựa chọn mô hình ChatGPT phù hợp lại quan trọng?
Sau khi ra mắt ChatGPT vào năm 2022, OpenAI ban đầu chỉ có một mô hình duy nhất. Kể từ đó, công ty đã định kỳ giới thiệu các phiên bản mới, khiến việc theo dõi trở nên khó khăn, ngay cả đối với những người thường xuyên cập nhật tin tức công nghệ mới nhất. Nếu bạn cảm thấy bối rối với các tên mô hình AI, bạn không đơn độc.
Tính đến tháng 5 năm 2025, ChatGPT đã có nhiều mô hình khác nhau, mỗi mô hình được tối ưu hóa cho các tác vụ cụ thể. Việc mặc định rằng mô hình mới nhất hoặc mạnh nhất luôn là lựa chọn tốt nhất là một sai lầm. Chọn đúng mô hình ChatGPT không chỉ đơn thuần là vấn đề về tốc độ hay sức mạnh; đó là sự phù hợp giữa thế mạnh của mô hình với yêu cầu của tác vụ. Sử dụng đúng mô hình cho công việc đang thực hiện có thể cải thiện đáng kể tốc độ, chất lượng và mức độ liên quan của kết quả bạn nhận được.
Ngược lại, việc sử dụng sai mô hình có thể dẫn đến các phản hồi chung chung và lãng phí tài nguyên, đặc biệt đối với những mô hình có giới hạn yêu cầu nghiêm ngặt. Ví dụ, mô hình o1 pro mode của ChatGPT hoàn hảo cho các tác vụ suy luận phức tạp, nhưng với giới hạn sử dụng chỉ năm yêu cầu mỗi tháng, việc dùng nó để tạo ảnh phong cách Studio Ghibli trong ChatGPT không phải là cách sử dụng tối ưu khả năng của nó. Việc hiểu rõ từng mô hình giúp người dùng tại Việt Nam khai thác hiệu quả công cụ AI mạnh mẽ này.
Khi nào nên sử dụng từng mô hình OpenAI?
Ảnh minh họa mô hình ChatGPT Scheduled Tasks đang được sử dụng, biểu thị sự đa dạng của các mô hình AI OpenAI
Với việc OpenAI liên tục phát hành các mô hình AI mới, việc lựa chọn một mô hình phù hợp cho tác vụ của bạn có thể gây khó khăn. Đó là lý do tại sao giải thích của OpenAI về thời điểm sử dụng từng mô hình lại được chào đón đến vậy: cho dù bạn đang giải quyết các vấn đề kỹ thuật, tiến hành nghiên cứu phức tạp hay lập kế hoạch chiến lược, bạn sẽ luôn đưa ra lựa chọn đúng đắn.
GPT-4o: Trợ lý đa năng cho mọi công việc hàng ngày
GPT-4o là mô hình hoàn hảo cho các tác vụ hàng ngày, với tốc độ phản hồi nhanh và đủ mạnh mẽ để đáp ứng các nhu cầu đó. Bạn có thể sử dụng nó để hoàn thành các công việc thường nhật như tóm tắt các bài viết dài hoặc ghi chú cuộc họp, soạn thảo email, động não ý tưởng, hiệu đính báo cáo, và nhiều hơn nữa.
Mô hình này cũng có khả năng đa phương thức (multimodal), cho phép bạn sử dụng nó để tạo hình ảnh, trong khi đầu vào của nó có thể bao gồm văn bản, tài liệu, âm thanh và video, với sự hỗ trợ phân tích video trực tiếp. Đây là lựa chọn tốt nhất nếu bạn muốn một trợ lý đáng tin cậy, đa năng.
GPT-4.5: Đối tác sáng tạo và giao tiếp
OpenAI đã ra mắt ChatGPT 4.5 vào tháng 2 năm 2025, và giờ đây nó là mô hình được khuyến nghị cho các tác vụ sáng tạo. Nó vượt trội vì được tối ưu hóa để hoạt động tốt nhất trong các tác vụ đòi hỏi sự sáng tạo giống con người. Nếu bạn cần giao tiếp với cá nhân hoặc nhóm, đây là lựa chọn tốt nhất.
Các thuộc tính chính giúp mô hình này hoàn hảo cho giao tiếp bao gồm trí tuệ cảm xúc, khả năng giao tiếp rõ ràng và trực giác giống con người. Nó lý tưởng để viết các bài đăng hấp dẫn, giao tiếp đồng cảm và động não ý tưởng. Vì vậy, nếu bạn muốn soạn thảo bản sao marketing cho sản phẩm mới nhất của công ty phù hợp với giọng điệu thương hiệu của bạn, GPT-4.5 là lựa chọn lý tưởng.
OpenAI o4-mini: Hỗ trợ kỹ thuật nhanh chóng
OpenAI o4-mini được xây dựng để đạt tốc độ cao. Tuy nhiên, tốc độ đó cũng đi kèm với một cái giá. Không giống như các đối tác lớn hơn, nó có thể không đi sâu khi được giao một nhiệm vụ. Nó chủ yếu vượt trội trong việc xử lý các tác vụ kỹ thuật nhanh chóng, đơn giản. Do đó, mô hình này lý tưởng cho các tác vụ kỹ thuật đơn giản mà câu trả lời không cần nhiều nỗ lực phức tạp.
Đối với sinh viên, đây là mô hình nên chọn khi bạn cần trợ giúp bài tập liên quan đến STEM mà không đòi hỏi suy luận sâu sắc. Đối với lập trình viên, OpenAI o4-mini là mô hình bạn sử dụng khi cần sửa lỗi code đơn giản, những lỗi bạn thường tìm thấy trên Stack Overflow.
OpenAI o4-mini-high: Chuyên gia kỹ thuật chuyên sâu
Nếu bạn cần trợ giúp về các chủ đề hoặc vấn đề kỹ thuật nâng cao hơn ngoài phạm vi của o4-mini, o4-mini-high là câu trả lời. Hãy sử dụng nó cho các chủ đề mã hóa, toán học và khoa học nâng cao. Tuy nhiên, nó mất nhiều thời gian hơn để phản hồi so với o4-mini. Bù lại, lợi ích nằm ở chất lượng và chiều sâu của đầu ra.
Vì vậy, nếu bạn cần chiều sâu và độ chính xác từ ChatGPT về các chủ đề kỹ thuật nâng cao, hãy sử dụng mô hình này. Chẳng hạn, bạn có thể sử dụng mô hình này để giải quyết các bài toán phức tạp hoặc để nhận giải thích chi tiết về các thuật toán khoa học máy tính phức tạp.
OpenAI o3: “Ngựa thồ” cho chiến lược và đa bước
Ảnh chụp màn hình giao diện ChatGPT khi sử dụng mô hình OpenAI o3, minh họa khả năng xử lý tác vụ phức tạp
OpenAI o3 cũng được xây dựng để xử lý sự phức tạp. Nó tiếp nối nơi o4-mini-high đã dừng lại và nâng tầm lên một bậc bằng cách giải quyết các tác vụ không chỉ phức tạp mà còn liên quan đến nhiều bước.
Bạn có thể sử dụng o3 để thực hiện phân tích đa bước trên một tập dữ liệu, phát triển chiến lược mở rộng kinh doanh bằng cách phân tích động lực thị trường và đối thủ cạnh tranh, hoặc xem xét nhật ký hệ thống từ nhiều microservice để tìm chiến lược tối ưu hóa.
OpenAI o1 Pro Mode: “Nhà tư tưởng” sâu sắc
Nếu bạn làm việc ở các ngành công nghiệp tiên phong, o1 pro mode là mô hình bạn nên sử dụng. Nó chắc chắn không được đánh giá cao về tốc độ, nhưng đó là do thiết kế. Nó chủ yếu nhắm đến các ngành công nghiệp rủi ro cao và các tác vụ yêu cầu phân tích chi tiết, nơi mà sai sót có thể gây ra hậu quả đắt đỏ, chẳng hạn như trong tài chính, luật pháp và chăm sóc sức khỏe.
Ví dụ, bạn có thể sử dụng OpenAI o1 để thiết kế các thuật toán dự báo tài chính và tạo tài liệu chính sách.
Kết luận
Đừng sử dụng một mô hình ChatGPT duy nhất cho mọi tác vụ. Mặc dù mô hình mới nhất có vẻ như là giải pháp “một kích cỡ phù hợp cho tất cả” để xử lý mọi loại công việc, nhưng các hướng dẫn trên đã chỉ ra rằng không có mô hình nào xuất sắc trong mọi lĩnh vực. Hãy chọn mô hình dựa trên loại tác vụ bạn đang thực hiện, điều này đương nhiên sẽ thay đổi theo thời gian. Việc lựa chọn đúng mô hình là chìa khóa để tối ưu hiệu suất, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao chất lượng kết quả khi làm việc với AI. Hãy luôn cân nhắc kỹ lưỡng để khai thác tối đa tiềm năng của ChatGPT.
