YouTube là một kho tàng kiến thức vô giá nhưng cũng dễ dàng biến thành một “hố đen” gây xao nhãng không đáy. Mặc dù ứng dụng này được thiết kế để giữ chân người dùng càng lâu càng tốt, vẫn có những cách hiệu quả để bạn kiểm soát và quản lý thời gian xem YouTube của mình, biến nó thành một công cụ học tập và giải trí hiệu quả thay vì nguồn gây lãng phí thời gian.
1. Đọc bản ghi thay vì xem video
Đọc bản ghi (transcript) của các video YouTube thay vì xem chúng theo tốc độ thông thường có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian đáng kể. Bản ghi là phiên bản văn bản của video, có thể được lướt qua nhanh như một bài báo.
Hộp bản ghi YouTube hiển thị nội dung video theo thời gian
Hầu hết các nhà sáng tạo nội dung trên YouTube thường nói chậm hơn nhiều so với tốc độ đọc trung bình, đó là lý do nhiều người thường tăng tốc độ phát video. Với bản ghi, bạn có thể nắm bắt nội dung video nhanh hơn nhiều mà không cần phải xem ở tốc độ 2x. Chúng cũng giúp bạn dễ dàng nhận ra tỷ lệ “phần râu ria” so với nội dung chính trong video. Bản ghi cũng cho phép bạn bỏ qua các quảng cáo và phân đoạn được tài trợ để đi thẳng vào nội dung chính.
Bạn không cần sử dụng công cụ tạo bản ghi từ bên ngoài cho video YouTube. YouTube có tính năng tự động tạo phụ đề và bản ghi hoạt động khá hiệu quả trong hầu hết các trường hợp.
Nút 'Hiện bản ghi' trên YouTube để xem phụ đề video
Để sử dụng tính năng bản ghi tích hợp của YouTube, hãy mở video bạn muốn xem bản ghi và nhấp vào Thêm (hoặc biểu tượng ba chấm) trong hộp mô tả. Trong hộp mở rộng, bạn sẽ tìm thấy nút Hiện bản ghi. YouTube sẽ hiển thị dấu thời gian bên cạnh mỗi dòng trong hộp bản ghi. Nhấp vào bất kỳ dòng nào sẽ đưa bạn đến điểm đó trong video.
2. Đặt hẹn giờ cho ứng dụng YouTube
Đặt hẹn giờ cho YouTube là một ý tưởng rất hợp lý, đặc biệt nếu bạn thường xuyên xem trên điện thoại. Nếu không, bạn có thể dễ dàng bị cuốn vào vòng lặp vô tận của các đoạn phim hài hay video thú cưng dễ thương.
Để đặt hẹn giờ cho YouTube trên Android, hãy mở Cài đặt và điều hướng đến Digital Wellbeing & quyền kiểm soát của phụ huynh. Nhấp vào Bộ hẹn giờ ứng dụng > YouTube. Trên màn hình tiếp theo, chọn Bộ hẹn giờ ứng dụng một lần nữa dưới biểu đồ Thời gian sử dụng màn hình.
Giao diện cài đặt Digital Wellbeing trên điện thoại Android
Biểu đồ thời gian sử dụng ứng dụng YouTube trong Digital Wellbeing
Khi hẹn giờ được đặt, bạn sẽ nhận được thông báo mỗi khi hết thời gian và sẽ cần đợi đến ngày hôm sau để sử dụng YouTube trở lại. Nếu bạn đang dùng iOS, bạn có thể sử dụng tính năng Screen Time để đặt giới hạn thời gian cho ứng dụng YouTube.
Nếu bạn xem YouTube trong giờ nghỉ, hãy đặt thời gian hẹn giờ bằng với độ dài của giờ nghỉ. Nếu bạn mở YouTube chỉ để xem một video cụ thể, hãy đặt hẹn giờ để nó tắt ngay sau khi video kết thúc.
Bạn cũng có thể cài đặt chính ứng dụng YouTube nhắc nhở mình nghỉ giải lao sau một khoảng thời gian nhất định. Bạn có thể chọn một trong các tùy chọn có sẵn hoặc đặt thời gian tùy chỉnh. Ngoài ra, bạn có thể đặt lời nhắc đi ngủ trên YouTube để cảnh báo khi đến lúc ngừng xem video và đi ngủ. Tuy nhiên, đây chỉ là những lời nhắc nhở nhẹ nhàng so với việc đặt hẹn giờ ứng dụng trong Digital Wellbeing. Bộ hẹn giờ ứng dụng hoạt động hiệu quả nhất khi bạn không tạo bất kỳ ngoại lệ nào. Nếu hẹn giờ tắt khi đang xem một video đặc biệt thú vị, bạn nên lưu nó vào danh sách “Xem sau” thay vì thêm phút vào bộ hẹn giờ.
3. Cam kết chỉ xem video trên PC
Điện thoại di động hiện đại được xây dựng để gây xao nhãng. Ngoài các thông báo liên tục vang lên, các ứng dụng còn được thiết kế để ngập tràn và lấp đầy mọi inch không gian hiển thị bằng nội dung hấp dẫn. Chúng cực kỳ di động, dễ tiếp cận và có thể được sử dụng ở những nơi mà máy tính xách tay sẽ cồng kềnh và khó sử dụng.
Điện thoại di động là một “đồng phạm” không chủ ý trong âm mưu giữ bạn luôn bị cuốn hút và xem video. Trải nghiệm YouTube trên máy tính để bàn ít gây “nghiện” hơn theo mặc định. Mặc dù vẫn có thể, nhưng khó hơn nhiều để bạn bị cuốn vào một cơn “nghiện” YouTube bất tận.
Mặc dù không phải lúc nào cũng khả thi, nhưng việc cố gắng chỉ xem YouTube trên máy tính giúp bạn chỉ xem những gì mình thực sự cần. Xem trên PC cũng cho phép bạn sử dụng các tiện ích mở rộng trình duyệt để tùy chỉnh trải nghiệm YouTube và giúp nền tảng này ít “ngốn” thời gian hơn. Bạn có thể bắt đầu với DeArrow (hiển thị tiêu đề và hình thu nhỏ chính xác, được cộng đồng quản lý) và Unhook (loại bỏ video đề xuất và Shorts).
4. Cân nhắc kỹ nội dung bạn xem
Trang chủ YouTube với các video đề xuất từ thuật toán
Cách tốt nhất để giảm thời gian xem YouTube là đơn giản là hãy cân nhắc kỹ nội dung bạn đang xem và dành sự chú ý cho nó.
Trước khi nhấp vào bất kỳ video YouTube nào, bạn nên dừng lại một phút và thử dự đoán xem mình sẽ nhận được bao nhiêu giá trị cho thời gian và sự chú ý bỏ ra. Video đó có lẽ ít thú vị hơn nhiều so với hình thu nhỏ bắt mắt và tiêu đề “câu view” khiến nó có vẻ hấp dẫn.
Hãy nghĩ lại những video cũ bạn đã xem và tác động thực sự mà chúng mang lại. Cuộc đời quá ngắn để lãng phí vào những video không mang lại bất kỳ giá trị nào. Cách này hoạt động tốt vì nó đòi hỏi bạn phải đưa ra quyết định có ý thức để đánh giá xem thuật toán đang phục vụ bạn điều gì và liệu nó có đáng để đầu tư thời gian hay không. Hãy nhớ rằng một video mà bạn không chủ động tìm kiếm rất có thể là lãng phí thời gian. Thỉnh thoảng bạn có thể tìm thấy điều gì đó thú vị, nhưng những khoảnh khắc này thường rất hiếm.
5. Xóa và tắt lịch sử xem
Mặc dù quyết liệt hơn một chút, nhưng việc xóa và tắt lịch sử xem là cách tốt nhất để loại bỏ hoàn toàn trang chủ và các video Shorts được đề xuất. Trên trang chủ, tất cả những gì bạn sẽ thấy là thanh tìm kiếm và lời nhắc bật lại lịch sử xem của mình. Nếu bạn đang sử dụng trình duyệt, bạn có thể bỏ qua hoàn toàn trang chủ và đánh dấu trang các kênh bạn đã đăng ký.
Xin lưu ý, không có cách nào để khôi phục lịch sử xem của bạn sau khi nó đã bị xóa.
Nếu bạn không muốn thực hiện triệt để như vậy, một giải pháp thay thế là tạm dừng lịch sử xem YouTube của bạn. Bằng cách này, thuật toán sẽ khó khăn hơn trong việc đề xuất các video hấp dẫn cho bạn. Tuy nhiên, sự thay đổi này nhẹ nhàng hơn, và bạn vẫn sẽ được đề xuất các video và Shorts dựa trên lượt thích, lịch sử tìm kiếm và các kênh đã đăng ký của bạn.
YouTube là một nền tảng chia sẻ video tuyệt vời nhưng cũng có thể là một nguồn gây xao nhãng nghiêm trọng. Nhiều người dành nhiều thời gian trên YouTube hơn mức họ mong muốn. Thừa nhận rằng tôi vẫn là một trong số họ, nhưng tôi đang dần kiểm soát thời gian của mình tốt hơn nhờ các mẹo được liệt kê ở trên.
