Mất điện thoại là một trong những trải nghiệm bực bội và lo lắng nhất mà bất kỳ ai cũng không mong muốn. Không chỉ thiệt hại về vật chất, nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân quan trọng như ảnh, tin nhắn, thông tin ngân hàng hay tài khoản mạng xã hội có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn rất nhiều. Vậy, khi điện thoại không may bị đánh cắp, bạn cần làm gì để bảo vệ thông tin và tối đa hóa khả năng khôi phục dữ liệu? Bài viết này của nhipcaucongnghe.com sẽ hướng dẫn bạn các bước cần thiết, từ việc bảo mật thiết bị từ xa cho đến quy trình khôi phục dữ liệu, giúp bạn an tâm hơn trong tình huống không mong muốn này.
I. Khóa và Bảo Mật Điện Thoại Ngay Lập Tức
Hành động đầu tiên và quan trọng nhất khi bạn nhận ra điện thoại đã mất hoặc bị đánh cắp là phải bảo mật nó ngay lập tức. Các nền tảng như Google Find Hub (trước đây là Find My Device) cung cấp các công cụ mạnh mẽ để làm điều này.
Google Find Hub có tính năng “Bảo mật thiết bị” (Secure device) cho phép bạn khóa điện thoại từ xa bằng mã PIN, hình mở khóa hoặc mật khẩu đã đặt. Đồng thời, nó cũng tự động đăng xuất bạn khỏi tài khoản Google và xóa các thẻ thanh toán đã lưu trong Google Wallet, nhưng vẫn cho phép bạn định vị được thiết bị.
Ngoài ra, còn có tùy chọn “Khóa từ xa” (Remote Lock). Tính năng này cho phép bạn đặt một mật khẩu riêng biệt để khóa thiết bị từ xa. Bạn cũng có thể để lại số điện thoại và tin nhắn trên màn hình điện thoại, tạo cơ hội cho người nhặt được trả lại.
Màn hình theo dõi thiết bị của Google Find Hub
Điều quan trọng cần lưu ý là tính năng Khóa từ xa phải được bật trên điện thoại của bạn từ trước và thiết bị cần có kết nối mạng. Nếu điện thoại đang ngoại tuyến, màn hình sẽ tự động khóa ngay khi có kết nối trở lại. Đây là một tính năng khá mới và có thể không có mặt trên các phiên bản Android cũ hơn. Nếu điện thoại của bạn không phải là một mẫu tương đối hiện đại đã nhận được các bản cập nhật Android để bổ sung tính năng chống trộm, bạn có thể gặp khó khăn hơn.
Mặc dù vậy, Google Find Hub vẫn có thể giúp bạn khôi phục cài đặt gốc (factory reset) cho thiết bị. Tuy nhiên, có một nhược điểm lớn: bạn sẽ không thể theo dõi điện thoại sau khi đã reset. Google Find Hub đang được cải thiện đáng kể với các tính năng Android sắp tới, và một số tính năng này đã có sẵn, bạn nên kích hoạt chúng nếu có thể để tăng cường khả năng bảo vệ.
II. Cập Nhật Thông Tin Đăng Nhập Khẩn Cấp
Sau khi đã bảo mật điện thoại, bước tiếp theo là cập nhật tất cả thông tin đăng nhập của bạn. Ngay cả khi bạn đã cài đặt các biện pháp bảo vệ điện thoại chống trộm đúng cách, dữ liệu của bạn có thể vẫn tương đối an toàn, nhưng việc thay đổi mật khẩu là một biện pháp phòng ngừa cần thiết.
Quá trình này có thể khá phức tạp, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng các ứng dụng xác thực hai yếu tố (2FA) như Google Authenticator hay Microsoft Authenticator. Tốt nhất, bạn nên bắt đầu bằng việc lập danh sách tất cả các tài khoản đang đăng nhập trên điện thoại (ứng dụng và trang web), sắp xếp theo thứ tự quan trọng. Ưu tiên hàng đầu là cập nhật tài khoản Google của bạn (hoặc tài khoản Apple nếu bạn mất iPhone), vì đây là tài khoản quan trọng nhất và dễ truy cập nhất trên một chiếc điện thoại Android.
Ứng dụng Microsoft Authenticator trên điện thoại Samsung Galaxy S24 Ultra
Tiếp theo là thông tin đăng nhập ngân hàng. Nếu bạn đã thêm thẻ vào các ứng dụng ví điện tử trên điện thoại thông minh, chúng tôi khuyên bạn nên hủy các thẻ cũ và yêu cầu ngân hàng cấp thẻ mới. Nếu bạn chỉ lưu trữ tương đối ít thông tin thanh toán trên điện thoại, việc đặt lại mật khẩu ngân hàng trực tuyến là đủ.
Sau đó, hãy xử lý các thông tin quan trọng khác, đặc biệt là bất kỳ email công việc hoặc ứng dụng liên quan đến công việc mà bạn có thể đang sử dụng trên điện thoại. Khi cập nhật mật khẩu, hãy đảm bảo rằng bạn đã đăng xuất khỏi tất cả các phiên hoạt động hiện tại. Điều này sẽ buộc bất kỳ ứng dụng hoặc trang web nào trước đây đã đăng nhập vào tài khoản của bạn phải yêu cầu mật khẩu mới trước khi cho phép truy cập.
Khi bạn bật xác thực 2 yếu tố, bạn sẽ nhận được một số mã dự phòng (backup codes) có thể sử dụng để đăng nhập và thay đổi cài đặt bảo mật quan trọng của tài khoản. Nếu bạn có quyền truy cập vào các mã này, mọi việc sẽ dễ dàng hơn rất nhiều vì bạn sẽ không phải trải qua các bước phức tạp để vô hiệu hóa 2FA trước khi truy cập lại tài khoản. Nếu không, tùy thuộc vào tài khoản bạn đang cố gắng đặt lại, quá trình giành lại quyền truy cập có thể rất rắc rối. Đây là lý do tại sao nhiều ứng dụng 2FA tốt nhất cho phép bạn đăng nhập trên máy tính để bàn hoặc nhiều thiết bị khác, để việc mất điện thoại không hoàn toàn làm mất quyền truy cập.
Lưu ý rằng việc này có thể làm gián đoạn chức năng trên một số tài khoản, nghĩa là bạn có thể phải liên hệ với bộ phận hỗ trợ để lấy lại tài khoản của mình. Kinh nghiệm cho thấy, đôi khi dù đã đặt lại mật khẩu và vô hiệu hóa 2FA từ PC, việc đăng nhập vào tài khoản trên thiết bị mới vẫn có thể gặp trục trặc.
III. Kiểm Tra Các Bản Sao Lưu Dữ Liệu
Hầu hết các ứng dụng hiện nay đều thực hiện việc sao lưu dữ liệu khá tốt, ngay cả khi bạn chưa từng tùy chỉnh các tùy chọn. Danh bạ của bạn thường được tự động đồng bộ hóa với tài khoản Google (hoặc iCloud trên iPhone), vì vậy bạn không cần quá lo lắng về việc này. Tùy thuộc vào ứng dụng tin nhắn SMS bạn sử dụng, bạn có thể khôi phục tin nhắn hoặc không. Các ứng dụng nhắn tin qua internet như WhatsApp cũng lưu bản sao lưu trên Google Drive của bạn.
Đối với ảnh và video, nếu bạn sử dụng các dịch vụ như Google Photos làm ứng dụng thư viện chính, nó sẽ tự động sao lưu ảnh và video từ các thư mục được chọn khi bạn kết nối Wi-Fi. Nhờ các bản sao lưu của Google Photos, hầu hết các bức ảnh và video của bạn (trừ những bức được chụp ngay trong ngày điện thoại bị đánh cắp) sẽ được khôi phục.
Ngoài ra, hầu hết các ứng dụng bạn sử dụng hàng ngày, đặc biệt là các ứng dụng mạng xã hội như Instagram hay Reddit, đều được đồng bộ hóa với máy chủ của chúng. Miễn là bạn có thể đăng nhập vào tài khoản của mình, bạn sẽ không gặp phải tình trạng mất dữ liệu lớn ở đó.
Tuy nhiên, chúng tôi thực sự khuyên bạn nên có một thiết bị mới càng sớm càng tốt để có thể bắt đầu khôi phục dữ liệu từ bất kỳ bản sao lưu nào có sẵn. Trong trường hợp kẻ trộm truy cập vào bất kỳ tài khoản nào của bạn trước khi bạn kịp thay đổi mật khẩu, bạn có thể mất quyền truy cập vào các bản sao lưu đám mây – và do đó, bất kỳ dữ liệu nào đáng lẽ có thể khôi phục được trong những tình huống như vậy.
IV. Không Phải Mọi Dữ Liệu Đều Có Thể Khôi Phục
Mặc dù bạn có thể lưu được rất nhiều dữ liệu trên chiếc điện thoại bị đánh cắp, nhưng không phải mọi thứ đều có thể bảo vệ. Phần lớn những gì bạn có thể khôi phục sẽ phụ thuộc vào việc bạn có bật tính năng sao lưu đám mây tự động trên thiết bị của mình hay không. Các tệp, ảnh và bất kỳ dữ liệu nào khác được lưu trữ cục bộ trên điện thoại mà chưa được sao lưu sẽ không thể khôi phục được.
Điện thoại Pixel 9a đặt trên bề mặt gỗ
Ví dụ, khi một chiếc Pixel 7a bị mất, không có cách nào để khôi phục các tài liệu cục bộ, một số tệp APK và những bức ảnh mà Google Photos chưa kịp sao lưu tại thời điểm mất cắp. Nếu một thứ gì đó chỉ được lưu trữ cục bộ trên thiết bị của bạn, nó sẽ mất vĩnh viễn khi bạn mất thiết bị đó.
Mất điện thoại là một trải nghiệm vô cùng khó chịu và đáng tiếc mà không ai muốn trải qua. Có rất nhiều cách mà kẻ gian có thể ngăn bạn theo dõi thiết bị của mình, nhưng vẫn có cơ hội tốt để bạn khóa nó từ xa. Điều đó cho phép bạn ngăn dữ liệu của mình rơi vào tay kẻ xấu và mang lại cho bạn cơ hội khôi phục chúng trên chiếc điện thoại mới. Hãy luôn ưu tiên việc sao lưu dữ liệu định kỳ lên các dịch vụ đám mây để phòng tránh những rủi ro không mong muốn, đảm bảo an toàn tối đa cho thông tin cá nhân của bạn.
