Nếu bạn từng sử dụng la bàn điện thoại tích hợp và cảm thấy có điều gì đó không ổn, có thể bạn đã không tưởng tượng ra. Sau khi thử nghiệm nhiều mẫu smartphone khác nhau, chúng tôi đã gặp phải mọi trường hợp, từ những chỉ số chính xác đến những định hướng hoàn toàn hỗn loạn. Điều này đặt ra câu hỏi lớn về độ chính xác la bàn điện thoại và liệu chúng ta có nên hoàn toàn tin tưởng vào tính năng tưởng chừng tiện lợi này.
Cơ Chế Hoạt Động Của La Bàn Trên Smartphone
Điện thoại của bạn không chứa một kim la bàn từ tính truyền thống. Thay vào đó, nó sử dụng từ kế (magnetometer) – một cảm biến có khả năng phát hiện từ trường. Bằng cách kết hợp dữ liệu này với các tín hiệu từ con quay hồi chuyển (gyroscope) và gia tốc kế (accelerometer), điện thoại của bạn ước tính hướng mà nó đang đối mặt.
Về lý thuyết, đây là một cách tiếp cận thông minh. Tuy nhiên, trên thực tế, các cảm biến này cực kỳ nhạy cảm và dễ bị nhiễu. Từ kế có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, từ bàn làm việc bằng kim loại, các thiết bị điện tử gần đó, cho đến bảng điều khiển trong xe hơi của bạn. Ngay cả các phụ kiện điện thoại có nam châm cũng có thể gây nhiễu và làm giảm độ chính xác của la bàn. Nói cách khác, la bàn trên smartphone luôn phải vật lộn với một môi trường “ồn ào” và không thể đoán trước.
Không Phải Ứng Dụng La Bàn Nào Cũng Giống Nhau
Các ứng dụng la bàn khác nhau trên cửa hàng ứng dụng
Nhiều người cho rằng nếu một chiếc smartphone có ứng dụng la bàn, nó sẽ hoạt động chính xác và nhất quán như một la bàn từ tính truyền thống. Đáng tiếc, các thử nghiệm của chúng tôi đã cho thấy một câu chuyện hoàn toàn khác. Sử dụng một loạt các ứng dụng la bàn trên nhiều điện thoại thông minh khác nhau, chúng tôi đã định hướng từng thiết bị theo cùng một hướng. Kết quả thu được? Một loạt các chỉ số khó hiểu.
Một số ứng dụng hoạt động hoàn hảo. Trong khi đó, những ứng dụng khác lại sai lệch tới hơn 100 độ, tự tin hướng chúng tôi tới một bức tường gạch thay vì lối đi. Một số ứng dụng la bàn điện thoại thậm chí hiển thị các hướng khác nhau mỗi khi được mở. Trong một số trường hợp, la bàn chỉ phản hồi đúng sau khi chúng tôi lắc hoặc xoay điện thoại một cách vật lý.
Nghe có vẻ vô lý, nhưng về mặt kỹ thuật, đây không phải là lỗi. Hầu hết các ứng dụng la bàn đều dựa vào sự kết hợp của các cảm biến và phần mềm hiệu chỉnh, vốn có thể khác nhau rất nhiều về chất lượng và khả năng phản hồi. Độ chính xác của các ứng dụng này không chỉ phụ thuộc vào phần cứng của thiết bị mà còn vào cách ứng dụng giải thích dữ liệu đó tốt đến mức nào.
Hiệu Chuẩn La Bàn: Có Đáng Tin Cậy?
Bạn có thể đã từng thấy lời nhắc: “Di chuyển điện thoại theo hình số tám để hiệu chỉnh.” Nghe có vẻ đơn giản. Trong các thử nghiệm của chúng tôi, phương pháp hiệu chỉnh này đôi khi hoạt động và đôi khi không. Đôi khi không cần hiệu chỉnh gì cả — cho đến khi nó đột nhiên trở nên cần thiết.
Một phần của vấn đề là thiếu sự tiêu chuẩn hóa giữa các thiết bị. Một số điện thoại sẽ tự động nhắc bạn hiệu chỉnh lại, trong khi những điện thoại khác yêu cầu bạn tự thực hiện một phương pháp hiệu chỉnh độc đáo để tăng độ chính xác la bàn. Thậm chí có những chiếc điện thoại có thể tự điều chỉnh trong nền mà không có bất kỳ dấu hiệu nào.
Trong một thử nghiệm, một chiếc điện thoại ban đầu liên tục chỉ về phía Tây đột nhiên tự điều chỉnh sau khi chúng tôi xoay nó trên không như một chiếc bánh pizza. Không có cảnh báo. Không có phản hồi. Chỉ đơn thuần là sự trở lại đột ngột của độ chính xác.
Sự Không Nhất Quán Giữa Các Thiết Bị
Để hiểu rõ hơn về cách la bàn trên điện thoại hoạt động trong các tình huống thực tế, chúng tôi đã thử nghiệm chín chiếc điện thoại khác nhau ở nhiều địa điểm, ứng dụng và thời điểm trong ngày. Danh sách các thiết bị bao gồm:
- iPhone 11
- iPhone 12 Pro Max
- iPhone 16 Pro
- Motorola Edge 2023
- Nothing Phone (1)
- Nothing Phone (3a)
- Nothing Phone (3a) Pro
- Xiaomi Poco X7 Pro
- Honor 200 Pro
Kết quả thu được hoàn toàn không nhất quán. Mặc dù một vài chiếc điện thoại, như iPhone 11 và Motorola Edge 2023, đôi khi hiển thị các chỉ số chính xác và giống hệt nhau (sau khi tháo ốp lưng từ tính), hầu hết các thiết bị đều cho ra kết quả hơi khác nhau trong cùng điều kiện. Trong một số trường hợp, sự khác biệt là cực kỳ lớn.
Trong một so sánh, Nothing Phone (3a) và Nothing Phone (3a) Pro—gần như là cùng một thiết bị trên giấy tờ—lại cho ra các chỉ số la bàn khác nhau một cách đáng kinh ngạc khi sử dụng cùng một ứng dụng, cùng thời điểm, tại cùng một địa điểm.
So sánh kết quả la bàn trên hai điện thoại Nothing Phone (3a) và (3a) Pro
Ngay cả giữa các thương hiệu đã có tên tuổi hơn, sự khác biệt vẫn phổ biến. Ví dụ, iPhone 12 Pro Max và iPhone 16 Pro đôi khi bất đồng về hướng vài độ mặc dù chạy cùng một ứng dụng và đã được hiệu chỉnh chỉ vài phút trước đó.
So sánh kết quả la bàn trên iPhone 12 Pro Max và iPhone 16 Pro
Có lẽ điều đáng nói nhất là các thiết bị hiếm khi đưa ra cùng một chỉ số hai lần liên tiếp với độ nhất quán tuyệt đối. Những thay đổi như di chuyển điện thoại vài mét hoặc chuyển sang một ứng dụng la bàn khác thường dẫn đến kết quả khác biệt đáng kể.
Sự không nhất quán này làm nổi bật một vấn đề lớn: la bàn điện thoại vốn dĩ không ổn định. Chúng được thiết kế để định hướng nhanh chóng, tổng quát, chứ không phải để điều hướng chính xác hoặc đáng tin cậy. Nếu hai chiếc điện thoại gần như giống hệt nhau có thể cho bạn những hướng hoàn toàn khác nhau ở cùng một nơi, rõ ràng việc chỉ dựa vào la bàn kỹ thuật số là một sự mạo hiểm.
Ý Nghĩa Đối Với Các Ứng Dụng Định Vị
Bạn có thể nghĩ: “Tôi sử dụng Google Maps, vậy tại sao điều này lại quan trọng?” Một câu hỏi hợp lý. Các ứng dụng định vị dựa vào GPS, cảm biến chuyển động và định hướng la bàn để xác định vị trí và hướng đi của bạn. La bàn trở nên đặc biệt quan trọng khi bạn đứng yên.
Nếu bạn đã từng mở ứng dụng Bản đồ và nhận thấy chấm xanh lam xoay không thể đoán trước, có khả năng la bàn đang gặp khó khăn trong việc thiết lập hướng. May mắn thay, dữ liệu GPS thường sẽ tiếp quản khi bạn bắt đầu di chuyển. Nhưng nếu bạn đang cố gắng định hướng trước khi di chuyển—đặc biệt là ở một khu vực xa lạ—bạn đang dựa vào một công cụ có thể không hoạt động đúng cách.
Vấn đề càng trở nên rõ rệt hơn trong môi trường đô thị. Các tòa nhà cao tầng, hệ thống giao thông ngầm và các vật thể kim loại đều góp phần gây nhiễu từ trường. Không có gì lạ khi điện thoại khẳng định bạn đang đối mặt với phía Tây trong khi bạn đang nhìn thẳng vào mặt trời mọc.
Cách Cải Thiện Độ Chính Xác Của La Bàn Điện Thoại
Tin tốt là độ chính xác của la bàn thường có thể được cải thiện. Thực hiện động tác “vẽ số tám” một cách chậm rãi và có chủ ý trên một bề mặt không kim loại đôi khi có thể giúp ích đáng kể.
Đối với các thiết bị Android, bạn có thể tìm thấy tùy chọn “Hiệu chỉnh La bàn” trong cài đặt vị trí. Đối với iPhone, việc mở ứng dụng La bàn và từ từ xoay thiết bị theo hình tròn ngang có thể giúp ích. Trong một số trường hợp, việc khởi động lại đơn giản cũng có tác dụng.
Đáng ngạc nhiên, chúng tôi cũng phát hiện ra rằng việc tháo điện thoại ra khỏi ốp lưng từ tính đôi khi có thể ngay lập tức cải thiện độ chính xác. Chiếc Motorola Edge 2023 mà chúng tôi đã gặp khó khăn trong nhiều giờ đã hoạt động rất tốt sau khi chúng tôi tháo ốp lưng của nó.
Một chiếc ốp lưng điện thoại màu đen có từ tính
Tuy nhiên, ngay cả trong điều kiện lý tưởng, la bàn trên điện thoại vẫn không thể sánh được với độ tin cậy của một la bàn truyền thống. Điều này đặc biệt quan trọng cần nhớ khi sử dụng nó trong nhà hoặc trong môi trường có nhiều nhiễu.
Không Nên Phụ Thuộc Vào La Bàn Điện Thoại Trong Tình Huống Quan Trọng
Hãy tưởng tượng bạn đang đi bộ đường dài ở một khu vực không có lối mòn và vùng phủ sóng GPS hạn chế. Bạn rút điện thoại ra, mở ứng dụng la bàn và mong đợi nó sẽ hướng dẫn bạn. Có khả năng nó sẽ hoạt động, hoặc nó có thể dẫn bạn đi lạc xa hơn.
Đây không phải là một thuyết âm mưu đáng báo động. Mối nguy hiểm không nằm ở bản thân công cụ mà ở cảm giác tự tin sai lầm mà nó có thể mang lại. Rất dễ bị đi sai hướng khi bạn có một công cụ định hướng bị lỗi.
Đừng chỉ dựa vào smartphone của bạn trong những tình huống quan trọng, nơi định hướng chính xác là điều cần thiết. Hãy nhớ mang theo một chiếc la bàn thực sự và học cách sử dụng nó đúng cách. Điện thoại của bạn chỉ nên đóng vai trò là một công cụ dự phòng, không phải là thiết bị định vị chính.
Bàn tay cầm la bàn truyền thống ngoài trời
La bàn điện thoại của bạn có thể tiện lợi, nhưng nó còn lâu mới hoàn hảo. Mặc dù nhìn chung nó đủ tốt cho việc sử dụng thông thường, nhưng nó đơn giản là không đủ tin cậy cho những tình huống mà độ chính xác thực sự quan trọng. Nếu bạn đang điều hướng ngoài lưới, khám phá địa hình xa lạ hoặc dựa vào định hướng chính xác, điện thoại của bạn nên là một công cụ thứ cấp, không phải là công cụ duy nhất.
Hãy tìm hiểu cách thiết bị của bạn hoạt động, hiểu những điểm kỳ lạ của nó, và quan trọng nhất, hãy mang theo một chiếc la bàn thật khi thực sự cần. Cuối cùng, sự tiện lợi của công nghệ kỹ thuật số không thể thay thế được sự tin cậy của công cụ analog.
