Công nghệ HDR (High Dynamic Range) trên điện thoại di động thường được quảng bá như một tính năng then chốt giúp tạo ra những bức ảnh tuyệt đẹp. Tuy nhiên, qua các thử nghiệm chuyên sâu của chúng tôi, việc tắt HDR lại hé lộ nhiều điều bất ngờ về chất lượng ảnh, sự thiếu nhất quán và đôi khi là một tính năng không thực sự tạo ra khác biệt đáng kể. Liệu HDR có thực sự “thần thánh” như nhiều người vẫn nghĩ, hay đôi khi nó lại không cần thiết và thậm chí làm giảm đi tính chân thực của bức ảnh?
HDR là gì và hoạt động như thế nào?
HDR, viết tắt của High Dynamic Range (Dải Động Cao), là một kỹ thuật nhiếp ảnh được ứng dụng phổ biến để ghi lại một phạm vi rộng các yếu tố sáng và tối trong cùng một bức ảnh. Về cơ bản, khi bạn bật HDR, điện thoại sẽ tự động chụp nhiều tấm ảnh với các mức phơi sáng khác nhau (thông thường là 3 tấm: một tấm thiếu sáng, một tấm đủ sáng và một tấm thừa sáng). Sau đó, bộ xử lý hình ảnh của điện thoại sẽ kết hợp các tấm này lại thành một bức ảnh duy nhất, nhằm mục đích làm nổi bật chi tiết ở cả vùng sáng nhất và vùng tối nhất của khung cảnh.
Về lý thuyết, tính năng HDR vô cùng hữu ích khi bạn chụp các cảnh có độ tương phản cao, ví dụ như chụp một bầu trời sáng chói cùng với các bóng đổ sâu. Mục tiêu là để tránh tình trạng vùng trời bị “cháy sáng” mất chi tiết hoặc vùng bóng đổ bị “đen kịt”. Tuy nhiên, kết quả thực tế không phải lúc nào cũng “thần kỳ” như kỳ vọng. Trong một số trường hợp, ảnh chụp bằng HDR có thể trông bị xử lý quá mức hoặc thiếu tự nhiên, khiến bức ảnh mất đi vẻ chân thực vốn có. Đây chính là lý do chúng tôi quyết định tắt HDR và xem liệu các bức ảnh sẽ trông như thế nào khi không có sự can thiệp của tính năng này. Điều bất ngờ là sự khác biệt thường không quá lớn như bạn tưởng, và đôi khi, việc bật hay tắt HDR dường như không tạo ra bất kỳ thay đổi rõ rệt nào.
Hướng dẫn tắt HDR trên điện thoại Android và iPhone
Nếu bạn muốn tự mình thử nghiệm và xem ảnh của mình sẽ trông ra sao khi tắt tính năng HDR, quy trình thực hiện khá đơn giản trên cả thiết bị Android và iPhone. Dưới đây là các bước bạn có thể tham khảo:
Trên điện thoại Android:
- Mở ứng dụng Camera (Máy ảnh).
- Nhấn vào biểu tượng Cài đặt (thường là hình bánh răng hoặc ba dấu chấm, nằm ở góc trên bên phải màn hình).
- Tìm tùy chọn Auto HDR hoặc HDR tự động và tắt nó đi.
Trên điện thoại iPhone:
- Mở ứng dụng Cài đặt (Settings) trên điện thoại của bạn.
- Cuộn xuống và chọn mục Camera.
- Tìm tùy chọn Smart HDR và tắt nó đi.
- Mở lại ứng dụng Camera.
- Nhấn vào biểu tượng mũi tên ở giữa phía trên màn hình.
- Chạm vào biểu tượng HDR (nó có thể hiển thị là HDR hoặc Auto).
- Chuyển sang chế độ Tắt (Off) hoặc Tắt nếu đang ở chế độ Tự động (Auto).
Giờ đây, khi bạn đã nắm rõ HDR là gì và cách vô hiệu hóa nó, hãy cùng chúng tôi đi sâu vào kết quả thực tế từ các bài kiểm tra được thực hiện với và không có HDR. Trong mỗi phần so sánh dưới đây, ảnh bên trái được chụp khi bật HDR, trong khi ảnh bên phải được chụp khi HDR bị tắt.
Kết quả thực tế: HDR trên điện thoại có tạo khác biệt?
Chúng tôi đã thực hiện một loạt các thử nghiệm trong nhiều điều kiện ánh sáng khác nhau để đánh giá hiệu quả của HDR. Dưới đây là những phát hiện chi tiết.
1. Vật thể ngược sáng dưới ánh nắng trực tiếp
Cốc sứ đặt trên lan can gỗ, chụp ngược sáng với bầu trời xanh, bật chế độ HDR
Cốc sứ đặt trên lan can gỗ, chụp ngược sáng với bầu trời xanh, tắt chế độ HDR
Trong bài kiểm tra đầu tiên, chúng tôi chụp một chiếc cốc đơn giản với mặt trời ở phía sau và bầu trời xanh trong vắt phía trên. Với HDR được bật mặc định, bức ảnh trông sắc nét, đường viền của mặt trời rõ ràng và định hình tốt trên nền trời. Hình ảnh tổng thể cân bằng và tự nhiên, bất chấp độ tương phản cao giữa chiếc cốc và ánh nắng chói chang.
Khi tắt HDR, đường viền mặt trời mất đi sự sắc nét, trở nên mềm mại và sáng hơn mà không có các cạnh rõ rệt. Tuy nhiên, toàn bộ bức ảnh vẫn trông rất đẹp; nó mang lại cảm giác tự nhiên hơn, ít bị xử lý. Màu sắc trở nên sống động và chân thực hơn, nhưng có một chút mất đi chi tiết vân gỗ khi HDR bị tắt. Sự mất mát chi tiết nhỏ này không đủ để khiến chúng tôi từ bỏ việc tắt HDR. Chúng tôi bị thu hút hơn bởi vẻ đẹp thô mộc của ánh nắng tự nhiên hơn là những thay đổi không đáng kể trong vân gỗ.
2. Bề mặt phản chiếu trong điều kiện ánh sáng gắt
Bộ đồ sứ trắng đựng đường và kem đặt dưới ánh nắng trực tiếp, bật HDR
Bộ đồ sứ trắng đựng đường và kem đặt dưới ánh nắng trực tiếp, tắt HDR
Tiếp theo, chúng tôi thử nghiệm HDR trên một bộ đồ sứ trắng đựng đường và kem được đặt trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời trong nhà. Với HDR, các điểm phản chiếu trên đồ gốm sứ cân bằng hơn, với các vùng sáng và tối được kiểm soát tốt. Hình ảnh mềm mại hơn, không có vùng nào bị cháy sáng hay quá chói. Phiên bản HDR được chiếu sáng tốt và ghi lại mọi chi tiết mà không có sự gay gắt nào.
Khi tắt HDR, các điểm phản chiếu trên đồ gốm sứ trở nên rõ rệt hơn một chút, với một số điểm sáng bị phơi sáng quá mức nhẹ. Độ tương phản giữa vùng bóng và vùng sáng tăng lên, mang lại cảm giác kịch tính hơn cho bức ảnh. Sự khác biệt không lớn nhưng có thể nhận thấy. Không có HDR, hình ảnh có cảm giác sống động hơn, với cường độ ánh sáng mạnh hơn, nhưng phải trả giá bằng việc mất đi một số chi tiết nhỏ trong các điểm phản chiếu. Nhìn chung, HDR khiến hình ảnh có cảm giác được kiểm soát và trau chuốt hơn, trong khi việc tắt nó lại thêm một chút thô mộc và tương phản. Cả hai phiên bản đều chấp nhận được, nhưng HDR mang lại kết quả cân bằng hơn.
3. Lóa sáng và chói dưới nắng trực tiếp
Thùng rác kim loại phản chiếu ánh nắng mặt trời, bật chế độ HDR
Thùng rác kim loại phản chiếu ánh nắng mặt trời, tắt chế độ HDR
Tương tự như thử nghiệm trước, chúng tôi quyết định kiểm tra HDR với một thùng rác kim loại phản chiếu trực tiếp ánh nắng mặt trời vào ống kính camera. HDR đã xử lý hiện tượng lóa sáng tốt nhất có thể, cân bằng ánh sáng mặt trời chói chang và bề mặt phản chiếu của thùng rác. Nó giúp bức ảnh không bị phơi sáng quá mức, và độ tương phản giữa mặt trời và thùng rác tương đối tự nhiên.
Không có HDR, hiện tượng lóa sáng trở nên rõ rệt hơn, lấp đầy hình ảnh với một vùng phản chiếu lớn hơn, mạnh mẽ hơn. Độ tương phản rõ nét hơn, và hình ảnh có cảm giác năng động hơn. Đó là một bức ảnh chân thực hơn, nơi ánh sáng mặt trời có cơ hội hiển thị đầy đủ. Bức ảnh HDR có cảm giác trầm hơn, trong khi bức ảnh không HDR có cảm giác chân thực hơn với cách mắt chúng tôi cảm nhận khung cảnh. Sự khác biệt giữa hai bức ảnh rõ rệt hơn ở đây so với bất kỳ so sánh song song nào khác của chúng tôi. Cặp hình ảnh này đã làm nổi bật rõ nhất xu hướng của HDR là ưu tiên sự cân bằng hơn là tính chân thực – mang lại một hình ảnh được kiểm soát, nhưng phải trả giá bằng việc mất đi một phần cường độ thô của cảnh.
4. Cảnh thiếu sáng với độ tương phản tối thiểu
Khung gỗ và vòng hoa trang trí trong phòng thiếu sáng, bật chế độ HDR
Khung gỗ và vòng hoa trang trí trong phòng thiếu sáng, tắt chế độ HDR
HDR không chỉ dành cho điều kiện ánh sáng mạnh; nó cũng có thể giúp bạn chụp ảnh tốt hơn trong môi trường thiếu sáng. Đối với thử nghiệm này, chúng tôi thiết lập một cảnh trong một căn phòng gần như tối đen, chỉ có một đèn ngủ nhỏ để chiếu sáng. Chúng tôi kỳ vọng sẽ thấy một số lợi ích rõ ràng từ HDR trong điều kiện tối này. Cảnh được chụp tập trung vào một khung gỗ và vật trang trí vòng hoa, chỉ được chiếu sáng bởi ánh sáng mờ ảo của đèn ngủ. Thật ngạc nhiên, cả ảnh HDR và ảnh không HDR trông gần như giống hệt nhau – không có sự khác biệt đáng kể nào về độ sáng, độ rõ nét hoặc chi tiết. Ánh sáng quá phẳng và tối thiểu đến mức HDR không có nhiều “đất diễn”. Cả hai bức ảnh đều trông mờ và nhiễu hạt, như bạn mong đợi trong điều kiện thiếu sáng như vậy. Trong trường hợp này, HDR không thêm bất cứ điều gì đáng chú ý, và việc tắt nó có rất ít hoặc không có tác động nào đến hình ảnh cuối cùng.
5. Bóng hình trước bầu trời sáng
Chúng tôi đã thực hiện một vài thử nghiệm bằng cách sử dụng một vật trang trí hình gấu nhỏ để xem HDR xử lý ánh sáng mặt trời trực tiếp và độ tương phản cao trong một thiết lập đơn giản như thế nào. Chúng tôi tò mò muốn xem liệu HDR có giữ được chi tiết hay ánh sáng chói sẽ làm cho khung cảnh bị quá tải.
Vật trang trí gấu trước mặt trời
Vật trang trí hình gấu đặt trước mặt trời, bật chế độ HDR
Vật trang trí hình gấu đặt trước mặt trời, tắt chế độ HDR
Đối với so sánh này, chúng tôi đặt một vật trang trí hình gấu trực tiếp trước mặt trời. Với HDR bật, bức ảnh duy trì sự cân bằng vững chắc. Các chi tiết trang trí vẫn hiển thị rõ ràng, trong khi độ sáng của mặt trời không làm lu mờ hậu cảnh. Phiên bản HDR đã ghi lại tất cả các chi tiết tinh tế mà không làm cho bóng quá tối hoặc các điểm sáng quá chói.
Khi tắt HDR, bức ảnh vẫn giữ nguyên phần lớn, với các chi tiết trang trí của gấu vẫn hiển thị rõ ràng trước mặt trời. Thực tế là không có nhiều khác biệt. Mặc dù chúng tôi mong đợi mặt trời sẽ làm “cháy” hình ảnh nhiều hơn khi không có HDR, điều đó đã không xảy ra. Kết quả là một khung cảnh vẫn rất chân thực với những gì mắt chúng tôi nhìn thấy; HDR không thêm nhiều giá trị trong kịch bản này.
Ánh nắng xuyên qua chân vật trang trí gấu
Vật trang trí hình gấu với ánh nắng xuyên qua chân, bật HDR
Vật trang trí hình gấu với ánh nắng xuyên qua chân, tắt HDR
Tiếp theo, chúng tôi điều chỉnh khung cảnh sao cho ánh nắng mặt trời chiếu xuyên qua chân của vật trang trí hình gấu, tạo ra độ tương phản rõ rệt giữa chủ thể và tiền cảnh. Trong trường hợp này, HDR có tác động rất nhỏ, đảm bảo rằng mặt trời không quá chói trong khi vẫn cho phép các chi tiết của gấu hiển thị rõ ràng. Tuy nhiên, khi chúng tôi tắt HDR, bức ảnh có cảm giác chân thực hơn một chút. Mặt trời hơi bị lóa, mô phỏng chính xác cách mắt chúng tôi nhìn thấy trong khoảnh khắc đó.
Việc không sử dụng HDR cho phép thể hiện chân thực hơn cường độ của ánh nắng mặt trời, với một chút lóa và tổng thể hình ảnh mềm mại hơn. Mặc dù ảnh HDR cho thấy nhiều chi tiết hơn một chút ở chân gấu, nhưng bức ảnh không HDR lại có cảm giác tự nhiên hơn. Cả hai bức ảnh gần như giống hệt nhau, nhưng chúng tôi đánh giá cao hơn bức ảnh không HDR về tính chân thực của nó.
Sau khi thử nghiệm HDR trong nhiều cảnh khác nhau, chúng tôi nhận thấy nó có ít ý nghĩa đáng kể đối với kết quả cuối cùng. Mặc dù nó có thể giúp cân bằng các cảnh có độ tương phản cao, nhưng không phải lúc nào cũng cần thiết và đôi khi có thể làm ảnh trông thiếu tự nhiên. Trong các tình huống không có sự tương phản rõ rệt về ánh sáng, HDR hầu như không có tác dụng đáng chú ý. Việc có nên sử dụng HDR hay không phụ thuộc vào sở thích cá nhân của bạn, nhưng chắc chắn nó không phải là yếu tố thiết yếu để chụp được những bức ảnh tuyệt vời.
