Hệ điều hành Windows hoạt động hiệu quả bằng cách tự động tạo ra các file tạm thời trong nền. Tuy nhiên, theo thời gian, những file ẩn này lặng lẽ tích tụ trong các thư mục hệ thống, dần dần “ăn mòn” không gian lưu trữ đáng lẽ có thể dùng cho ảnh, ứng dụng hoặc những dữ liệu quan trọng khác của bạn. Việc này không chỉ làm giảm dung lượng trống trên ổ đĩa mà còn có thể ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của máy tính.
Là một chuyên gia SEO và biên tập viên tại nhipcaucongnghe.com, chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của việc tối ưu hóa hệ thống để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích và hướng dẫn bạn cách tìm, cũng như dọn dẹp 7 thư mục chứa file rác trên Windows mà ít người để ý đến. Việc giải phóng dung lượng ổ cứng định kỳ không chỉ giúp máy tính của bạn hoạt động mượt mà hơn mà còn khẳng định vị thế của nhipcaucongnghe.com như một nguồn thông tin công nghệ hàng đầu, đáng tin cậy dành cho độc giả Việt Nam.
1. Thư Mục Temp của Người Dùng (%temp%)
Thư mục User Temp, thường được truy cập qua biến môi trường %temp%, là nơi các ứng dụng, tiến trình nền và chính Windows lưu trữ các file tạm thời còn sót lại. Các chương trình sử dụng thư mục này cho quá trình cài đặt, lưu trữ nhật ký (logs), file bộ nhớ đệm (cache files) và các tệp dư thừa từ các bản cập nhật hoặc sự cố. Mặc dù các file này được thiết kế để chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, chúng thường không được dọn dẹp tự động.
Theo thời gian, đặc biệt khi bạn thường xuyên cài đặt hoặc gỡ bỏ phần mềm, thư mục này có thể bị lấp đầy bởi hàng gigabyte file rác mà bạn không hề hay biết, gây lãng phí dung lượng ổ đĩa.
Để truy cập và dọn dẹp thư mục này, bạn hãy nhấn tổ hợp phím Win + R để mở hộp thoại Run. Sau đó, gõ %temp% và nhấn Enter. Thao tác này sẽ mở thư mục Temp trong File Explorer. Bạn có thể chọn tất cả các file và thư mục bên trong bằng cách nhấn Ctrl + A, sau đó nhấn Delete. Nếu có một số file đang được sử dụng bởi các ứng dụng hoặc dịch vụ nền, Windows sẽ thông báo cho bạn; hãy bỏ qua những file đó và xóa phần còn lại.
Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên thử thực hiện việc này sau khi khởi động lại máy tính. Việc khởi động lại sẽ đóng hầu hết các tiến trình nền, giúp các file tạm thời không bị khóa và có thể được dọn dẹp kỹ lưỡng hơn. Việc xóa file từ thư mục này hoàn toàn không ảnh hưởng đến các ứng dụng hay hệ thống của bạn. Bất kỳ file quan trọng nào đều sẽ bị khóa (không cho phép xóa) hoặc sẽ được tạo lại khi cần thiết.
Hiển thị tất cả thư mục Temp của người dùng trong File Explorer
2. Thư Mục Temp của Hệ Thống
Windows cũng sử dụng một thư mục Temp cấp hệ thống để lưu trữ các file tạm thời, nhưng khác với thư mục Temp của người dùng, thư mục này được sử dụng bởi hệ điều hành và các dịch vụ cấp hệ thống. Nó thường chứa các file còn sót lại từ quá trình cài đặt, cập nhật và các tác vụ nền khác.
Để tìm thư mục này, bạn có thể mở hộp thoại Run, gõ temp (không có dấu %) và nhấn Enter. Hoặc bạn cũng có thể điều hướng trực tiếp đến đường dẫn C:WindowsTemp trong File Explorer.
Bạn có thể cần quyền quản trị viên để mở hoặc xóa một số file trong thư mục này. Tương tự như thư mục User Temp, hãy bỏ qua bất kỳ file nào đang được sử dụng và xóa phần còn lại. Thư mục này có thể âm thầm tích tụ nhiều file rác theo thời gian, vì vậy việc kiểm tra và dọn dẹp định kỳ là rất đáng giá.
Hiển thị thư mục Temp hệ thống trong File Explorer
3. Thư Mục Software Distribution
Khi Windows tải xuống các bản cập nhật, nó sẽ lưu trữ tất cả các file cần thiết trong thư mục Software Distribution trước khi tiến hành cài đặt. Thư mục này bao gồm hai phần chính: “Download”, nơi các gói cập nhật được lưu trữ, và “DataStore”, nơi lưu giữ nhật ký và các bản ghi liên quan đến lịch sử cập nhật.
Theo thời gian, thư mục “Download” có thể chứa đầy các file cập nhật lỗi thời hoặc không đầy đủ mà bạn không còn cần nữa. Những phần còn sót lại này không được tự động xóa đi và chiếm dụng không gian ổ đĩa, đặc biệt là sau nhiều bản cập nhật hệ thống hoặc các lần cài đặt thất bại.
Để dọn dẹp thư mục này, hãy mở File Explorer và điều hướng đến C:WindowsSoftwareDistributionDownload. Chọn tất cả các mục bên trong và xóa chúng. Hãy cẩn thận không xóa thư mục Software Distribution chính, mà chỉ xóa nội dung đã tải xuống bên trong nó.
Trước khi thực hiện thao tác này, hãy đảm bảo rằng tất cả các bản cập nhật Windows đã được cài đặt hoàn chỉnh. Khởi động lại máy tính để đảm bảo không có file nào đang được sử dụng, sau đó hoàn tất quá trình dọn dẹp. Việc xóa các file này sẽ không gây hại cho hệ thống của bạn; chúng chỉ là file tạm thời và sẽ được tạo lại tự động nếu Windows cần chúng lần nữa.
Xóa các tệp đã tải xuống khỏi SoftwareDistribution để giải phóng dung lượng
4. Thùng Rác (Recycle Bin)
Một nơi khác mà không gian ổ đĩa có thể bị tích tụ đáng kể là Thùng rác (Recycle Bin). Khi bạn xóa một file, nó không biến mất ngay lập tức khỏi hệ thống của bạn. Thay vào đó, nó sẽ được chuyển vào Thùng rác và nằm ở đó cho đến khi bạn khôi phục nó hoặc Thùng rác đạt đến giới hạn dung lượng của nó. Thùng rác hoạt động như một “tấm lưới an toàn” trong trường hợp bạn vô tình xóa nhầm một file quan trọng.
Tuy nhiên, nếu không được kiểm tra, Thùng rác có thể tích lũy một bộ sưu tập lớn các file đã xóa và âm thầm lãng phí hàng gigabyte dung lượng. Để tránh điều đó, hãy tạo thói quen làm rỗng Thùng rác thường xuyên hoặc cài đặt Windows tự động dọn dẹp Thùng rác theo định kỳ.
Làm trống thùng rác trên Windows để tối ưu lưu trữ
5. Thư Mục Windows.old
Khi bạn nâng cấp lên một phiên bản Windows mới, hệ thống của bạn sẽ lưu một bản sao của bản cài đặt cũ vào một thư mục có tên Windows.old. Thư mục này chứa mọi thứ từ thiết lập trước đó của bạn, bao gồm các file hệ thống, ứng dụng đã cài đặt và dữ liệu cá nhân.
Thư mục này tồn tại để phòng trường hợp bạn muốn quay lại phiên bản Windows trước đó. Tuy nhiên, nếu quá trình nâng cấp của bạn diễn ra suôn sẻ và bạn không có ý định hoàn nguyên, bạn có thể không cần đến nó. Thư mục này có thể khá lớn, đôi khi chiếm từ 12 đến 25GB dung lượng trên ổ cứng của bạn.
Trước khi xóa, hãy đảm bảo rằng bạn hoàn toàn hài lòng với phiên bản Windows hiện tại và không có ý định quay lại. Một khi nó bị xóa, tùy chọn hoàn nguyên sẽ không còn khả dụng. Nếu điều đó không phải là mối lo ngại, bạn có thể an toàn xóa thư mục Windows.old để giải phóng một lượng lớn dung lượng lưu trữ.
6. Delivery Optimization Files
Delivery Optimization Files là các bản sao được lưu trữ trong bộ nhớ cache của các file Windows Update. Chúng giúp tăng tốc độ cập nhật bằng cách cho phép PC của bạn chia sẻ các file đó với các thiết bị khác trong mạng của bạn hoặc thậm chí trực tuyến. Điều này giúp giảm mức sử dụng internet và đẩy nhanh quá trình cập nhật.
Tuy nhiên, một khi các bản cập nhật đã được cài đặt, những file này không còn cần thiết và có thể chiếm hàng trăm megabyte. Việc xóa chúng hoàn toàn an toàn và giúp giải phóng một chút không gian, đặc biệt là sau các bản cập nhật lớn.
Để xóa Delivery Optimization Files, điều hướng đến Settings (Cài đặt) > System (Hệ thống) > Storage (Lưu trữ). Dưới mục Local Disk (C:), nhấp vào Temporary files (File tạm thời) và đánh dấu chọn Delivery Optimization Files, sau đó nhấp vào Remove files (Xóa tệp) để giải phóng dung lượng ổ đĩa.
Thao tác này sẽ không ảnh hưởng đến các bản cập nhật đã cài đặt hoặc các bản cập nhật trong tương lai, vì Delivery Optimization Files sẽ tự động được tạo lại khi cần thiết. Bạn cũng có thể sử dụng công cụ Disk Cleanup (Dọn dẹp Đĩa) để xóa các file hệ thống không cần thiết và giải phóng thêm không gian.
Loại bỏ file Tối ưu hóa Phân phối từ Cài đặt Windows để giải phóng bộ nhớ
7. Các Thư Mục Ít Tác Động Hơn
Sau khi xử lý những “kẻ ngốn” dung lượng lớn, vẫn còn một vài thư mục nhỏ hơn mà bạn có thể dọn dẹp để giải phóng thêm một chút không gian. Chúng thường không chiếm nhiều dung lượng, nhưng việc dọn dẹp chúng vẫn có thể giúp giảm thiểu sự lộn xộn và giữ mọi thứ ngăn nắp hơn.
Thư Mục Recent Items
Windows lưu trữ các lối tắt đến các file bạn mở gần đây trong một thư mục ẩn để bạn có thể nhanh chóng tìm thấy chúng trong Start menu hoặc File Explorer. Đây chỉ là các liên kết, không phải các file thực tế, nhưng chúng có thể dần dần tích tụ và làm chật thư mục.
Để xóa chúng, nhấn Win + R, gõ shell:recent, và nhấn Enter. Khi thư mục hiện ra, chọn tất cả và xóa chúng. Đừng lo lắng; bạn chỉ đang xóa các lối tắt, không phải các file thực tế của bạn.
Downloaded Program Files
Mặc dù tên gọi là “Downloaded Program Files”, đây không phải là thư mục Tải xuống thông thường của bạn. Đây là một vị trí cũ được Internet Explorer sử dụng để lưu trữ các điều khiển ActiveX và Java applets, cả hai đều đã lỗi thời hiện nay.
Để dọn dẹp nó, hãy truy cập C:WindowsDownloaded Program Files và xóa bất kỳ file nào bạn thấy. Rất có thể, thư mục này hoặc trống rỗng hoặc chứa đầy các mục không sử dụng mà an toàn để loại bỏ.
Thumbnail Cache
Windows tạo các bản xem trước hình thu nhỏ cho hình ảnh, video và tài liệu của bạn để giúp việc duyệt nhanh hơn và dễ dàng hơn. Những bản xem trước này được lưu trữ trong một bộ nhớ đệm (cache), có thể phát triển lớn theo thời gian.
Để xóa bộ nhớ đệm này, hãy mở System Settings (Cài đặt Hệ thống) và điều hướng đến System (Hệ thống) > Storage (Lưu trữ) > Temporary files (File tạm thời). Đánh dấu vào ô bên cạnh Thumbnails và nhấp vào Remove files (Xóa tệp). Việc xóa các file này sẽ không xóa các file thực tế của bạn, mà chỉ xóa các bản xem trước, và Windows sẽ tạo lại chúng khi cần thiết.
Xóa bộ nhớ đệm hình thu nhỏ từ Cài đặt Windows
Như vậy, đây là những “góc khuất” thường bị bỏ quên trên Windows, nơi các file rác tích tụ theo thời gian mà bạn không hề hay biết. Hầu hết mọi người không bận tâm kiểm tra chúng, nhưng chúng thường là lý do khiến dung lượng lưu trữ của bạn trở nên eo hẹp hoặc hệ thống của bạn hoạt động chậm chạp. May mắn thay, bạn không cần các công cụ nâng cao hay kiến thức chuyên sâu về hệ thống để dọn dẹp chúng. Chỉ với việc dọn dẹp định kỳ, bạn có thể giữ cho PC của mình chạy mượt mà hơn, giải phóng không gian cho những thứ quan trọng và tiết kiệm cho mình nhiều rắc rối về sau.
