Là một người 25 tuổi, lớn lên cùng các trò chơi vào đầu những năm 2000, tôi vẫn nhớ thời mà couch co-op không phải là một điểm nhấn để bán game – đó đơn giản chỉ là cách bạn chơi game. Từ chia màn hình trong NFS 2 SE, Tanaka 3D, hay thậm chí là Timesplitters 2, tôi đã có những trải nghiệm couch co-op tuyệt vời bên cạnh anh trai mình. Chơi game ngày đó ồn ào, lộn xộn và luôn có sự sẻ chia.
Rồi, không biết từ khi nào, nó trở nên tĩnh lặng hơn. Các sảnh chờ trực tuyến thay thế cho những đêm ngủ lại nhà bạn, và các tựa game nhiều người chơi bắt đầu quay lưng lại với chế độ chơi co-op cục bộ. Dần dần, chiếc tay cầm thứ hai bắt đầu bám bụi. Tuy nhiên, một lần nữa, mọi thứ lại thay đổi. Chậm rãi nhưng chắc chắn, couch co-op đang lẻn trở lại các cuộc trò chuyện về game, và bằng cách nào đó, nó cảm giác quan trọng hơn bao giờ hết.
5. Các nhà phát triển game Indie chưa bao giờ quên điều gì làm nên sự đặc biệt
Họ chưa bao giờ từ bỏ game chia màn hình và couch co-op, ngay cả khi các nhà phát triển game AAA đã làm vậy
Các studio game lớn với ngân sách khổng lồ có thể đã chuyển hướng sang mô hình luôn kết nối trực tuyến, nhưng các nhà phát triển game indie thì sao? Họ vẫn nhớ. Họ nhớ cảm giác chuyền tay cầm, hét vào mặt bạn giữa trận đấu boss khó nhằn, hay bị kẹt ở cửa ra vào cùng bạn trong một vụ cháy nhà bếp trong Overcooked! (AYCE). Khi game chia màn hình trở thành một di vật đang chết dần, tôi vẫn nhớ cảm giác dũng cảm lạ thường của các tựa game như Blur, Split/Second, và Rocket League.
Các tựa game như Moving Out, A Way Out, và Brothers: A Tale of Two Sons không xuất hiện với những đoạn trailer hoành tráng hay chiến dịch marketing toàn cầu. Chúng xuất hiện với trái tim. Những game này không được thiết kế để gia tăng giá trị cho cổ đông – chúng được thiết kế cho tiếng cười, sự hỗn loạn và những chiến thắng được chia sẻ. Đó là điều làm cho những game này nổi bật – không có Battle Pass, không có phần thưởng đăng nhập hàng ngày, không có thứ hạng PvP để cày cuốc. Chỉ có bạn, một người bạn, một màn hình, và âm thanh của niềm vui chân thật, không bị lọc – một điều quá hiếm hoi trong ngành game hiện đại.
Hình ảnh tổng hợp các tựa game indie nổi bật về trải nghiệm chơi cùng một màn hình.
4. Cuộc sống hậu đại dịch khao khát sự hiện diện vật lý trở lại
Game online nhiều người chơi vẫn rất tuyệt, nhưng không gì sánh bằng việc cùng chơi chung một nơi
Đã từng có lúc chơi game trực tuyến là một sự tiện lợi. Sau đó, nó trở thành một sợi dây kết nối. Trong suốt thời kỳ đại dịch, game là cách chúng ta giữ liên lạc – từ những buổi phản bội nhau trong Among Us cho đến những đêm dài chiến đấu trong Warzone. Chúng ta cười cùng nhau, dù ở xa nhau. Và chúng ta biết ơn vì điều đó.
Nhưng giờ đây, chúng ta đã trở lại những phòng khách. Trở lại cùng một không gian. Và có điều gì đó trong mỗi người đã thay đổi. Có một khao khát về sự hiện diện – về những ánh nhìn phản ứng, về việc huých nhẹ người bên cạnh trên ghế sofa, về việc ở đó cùng nhau. Couch co-op hoàn toàn phù hợp với cảm giác này. Đó là cách tụ tập ít tốn công sức nhất. Không vấn đề về mic. Không lag. Không tiếng vọng khó chịu. Chỉ có đồ ăn vặt, những câu chuyện phiếm, và bản game NBA hoặc WWE 2K cũ kỹ mà bạn có thể còn giữ trong thư viện của mình. Cá nhân tôi chắc chắn đã rất nhớ sự ấm áp của việc chơi game trực tiếp, và tôi không thể vui mừng hơn khi thấy nó đang trở lại mạnh mẽ như vậy.
3. Phần cứng hiện đại cuối cùng cũng hỗ trợ trở lại
Đồ họa mượt mà không còn đòi hỏi mọi chút sức mạnh cuối cùng từ console
Lý do này thực ra là một điều mà không nhiều người xem xét, nhưng lại khá quan trọng. Trong “thời kỳ đen tối” khi từ “chia màn hình” nghe có vẻ cấm kỵ, PS3, PS4 và các hệ máy Xbox cùng thời đã đẩy mạnh đồ họa và gameplay đến mức co-op cục bộ trở thành một gánh nặng kỹ thuật. Chạy cùng một game nặng gấp đôi trên cùng một màn hình là điều không thể vào thời điểm đó khi các thế hệ máy đang có những bước nhảy vọt, và các nhà phát triển đã chọn sự chân thực về hình ảnh thay vì niềm vui. Đáng buồn thay, game couch co-op đã phải trả giá.
Nhưng bây giờ thì sao? Công nghệ đã theo kịp. PS5 và Xbox Series X/S có đủ sức mạnh để hiển thị hai hoặc nhiều góc nhìn mà không tốn nhiều công sức. Và tất nhiên, điều đó cũng được chuyển sang các phiên bản PC. Quan trọng hơn nữa, một số nhà phát triển, đặc biệt là Hazelight, đang coi co-op cục bộ như một ưu tiên, chứ không phải một tùy chọn thêm vào cho có.
It Takes Two là một kiệt tác. Diablo IV cho phép bạn chiến đấu với quỷ dữ kề vai sát cánh trên cùng một màn hình. Khi các nhà phát triển học cách sử dụng phần cứng để phục vụ mục đích của họ thay vì chỉ cố gắng nhồi nhét càng nhiều đa giác càng tốt, chúng ta sẽ có được sự kỳ diệu. Loại kỳ diệu thuộc về phòng khách, không chỉ là đấu trường esports.
2. Những câu chuyện thành công đang gây chú ý — và mở ra cánh cửa
Các game co-op cục bộ đang được đón nhận nồng nhiệt, dẫn đến việc các nhà phát triển làm ra nhiều game hơn
It Takes Two không chỉ chinh phục người chơi – nó càn quét các mùa giải thưởng và bán ra hàng triệu bản. Thậm chí, nó còn giành giải Game of the Year, và tựa game tiếp theo từ studio này, Split Fiction, còn chứng tỏ bản thân vượt trội hơn về quy mô và tham vọng, trong khi vẫn giữ đúng tinh thần chia màn hình. Khi những tựa game như vậy thành công vượt xa ngân sách của mình, nó nói lên một điều quan trọng với các studio – mọi người muốn điều này. Họ sẽ đón nhận và mua nó – thành công đó có sức lan tỏa. Các nhà phát hành giờ đây sẵn sàng hơn trong việc bật đèn xanh cho các ý tưởng couch co-op mà chỉ vài năm trước còn bị coi là rủi ro. Còn các nhà phát triển? Họ đang trở nên táo bạo hơn, sáng tạo hơn – tạo ra những trò chơi tập trung vào niềm vui, sự hỗn loạn và sự hiện diện.
Chúng ta đang chứng kiến một khoảnh khắc quay trở lại điểm xuất phát: không phải là một xu hướng nhất thời, mà là sự tái xuất của một điều gì đó vượt thời gian. Không phải vì thị trường yêu cầu, mà vì người chơi một cách lặng lẽ, kiên trì đã bỏ phiếu cho nó – bằng thời gian của họ, tiền của họ và những kỷ niệm của họ. Và bây giờ? Các studio cuối cùng đã lắng nghe. Couch co-op không còn là “ngách” nữa. Đó là một thể loại đang chứng tỏ bản thân một lần nữa – từng màn hình chia nhỏ một. Lấy ví dụ như tựa game mới được công bố Out of Words, ra mắt tại Summer Games Fest 2025. Đó là dấu hiệu của những điều tốt đẹp hơn sẽ đến với game couch co-op, nơi cốt truyện và trải nghiệm được xây dựng xoay quanh khái niệm ngồi cùng nhau trên ghế sofa.
Bìa game Split Fiction, một tựa game couch co-op được đánh giá cao.
Hình ảnh minh họa không khí vui vẻ khi chơi game co-op tại nhà cùng bạn bè.
1. Có một khao khát hoài niệm về game “chơi cùng nhau”
Tôi sẽ luôn muốn chơi game chia màn hình, bất kể thời gian hay địa điểm
Thành thật mà nói – nếu bạn lớn lên cùng PS2, GameCube, hoặc Xbox đời đầu, rất có thể một số ký ức cốt lõi của bạn không chỉ về trò chơi, mà còn về người bạn đã chơi cùng. Những buổi đêm “cày” Tekken, những trận đối kháng trong Budokai Tenkaichi, và những cuộc đua chia màn hình trong NFS kết thúc bằng những tiếng hò hét và cười đùa. Những khoảnh khắc đó mang lại cảm giác rất khác biệt.
Khi chúng ta lớn hơn, loại hình chơi game đó trở nên khó tái tạo hơn. Nhưng không phải là không thể. Trên thực tế, nhiều người trong chúng ta giờ đây đang cố gắng chia sẻ điều kỳ diệu đó với những người khác – với bạn đời, con cái, bạn bè của mình. Và couch co-op mang đến cho chúng ta công cụ để làm điều đó.
Nó không chỉ còn là về game nữa. Đó là về sự sẻ chia, về sự khám phá cùng nhau. Học cách vượt qua một màn giải đố platforming cùng với ai đó trong khi họ đang ngồi ngay cạnh bạn, thay vì cách xa hàng trăm dặm và chỉ dựa vào tai nghe và kênh thoại. Có một kiểu gắn kết chỉ xảy ra khi hai người cùng lúc hét lên “SANG TRÁI!” – và rồi cười phá lên khi chẳng ai nghe lời ai.
Hình ảnh tựa game đối kháng Dragon Ball: Sparking! Zero gợi nhớ ký ức game co-op cổ điển.
Couch co-op không phải là xu hướng – nó là sự tái xuất
Đây không phải là bài viết chống lại game online. Game online nhiều người chơi rất tuyệt vời và sẽ còn tồn tại lâu dài. Nhưng couch co-op thì sao? Đó là linh hồn của ngành game mà chúng ta đã lãng quên. Và bây giờ khi nó đang trở lại, chúng ta mới nhận ra mình đã nhớ nó đến nhường nào.
Cho dù bạn đang hòa mình vào sự điên cuồng của Joy-Con, hồi sinh cho nhau trong Streets of Rage 4, hay lại làm cháy một món ăn khác trong Overcooked chỉ vì ai đó rõ ràng đã không canh giờ – những khoảnh khắc đó rất đáng giá. Chúng đọng lại trong tâm trí bạn. Trong một thế giới mà mọi thứ đang trở nên cô lập và số hóa hơn, hành động đơn giản là ngồi xuống, cạnh nhau, và chia sẻ một màn hình? Điều đó cảm giác như một cuộc nổi loạn. Một cuộc nổi loạn đẹp đẽ và đầy sức mạnh.
