Trong mọi kỷ nguyên và thế hệ game, platformer luôn giữ vị trí tiên phong – định hình tuổi thơ, các thể loại game và cả những hệ máy console. Game platformer 2D mang đến cảm giác điều khiển chặt chẽ và lối chơi pixel-perfect đầy thú vị. Tuy nhiên, khi bước vào kỷ nguyên của đồ họa đa giác (polygons), không phải mọi game platformer đều chuyển mình thành công. Game platformer 3D, dù đầy tham vọng, hiếm khi đạt được sự chính xác hay độ mở rộng như các game 2D hoặc Metroidvania.
Một số tựa game platformer 3D đã lỗi thời tệ hại, hoặc ngay từ đầu đã có cảm giác vụng về và hiếm khi giữ được độ chính xác cơ khí của các phiên bản 2D. Hãy thử nghĩ về Enter the Dragonfly hay thậm chí là game Ratatouille. Tìm một game platformer 3D thực sự xuất sắc về cơ chế, góc camera và chuyển động giống như bắt được tia sét trong chai vậy. Và những tựa game làm được điều đó? Chúng xứng đáng có một vị trí vĩnh cửu trong ngôi đền danh vọng.
Một màn hình hiển thị game platformer cổ điển Ninja Gaiden 1988, minh họa thể loại game đòi hỏi kỹ năng
5. It Takes Two: Đỉnh Cao Của Platformer Co-op
Một trong những game co-op hiện đại xuất sắc nhất
Tôi đã chờ đợi nhiều năm để chơi It Takes Two. Không phải vì không thể, mà vì tôi quyết tâm chỉ chơi cùng người yêu sau khi giới thiệu game cho cô ấy. Khi thời điểm đó cuối cùng cũng đến, đây là tựa game đầu tiên tôi mua. Và tôi không nói điều này một cách nhẹ nhàng đâu – It Takes Two không chỉ là một trong những game co-op hay nhất mọi thời đại, mà còn là một trong những game platformer hiện đại xuất sắc nhất mà bạn có thể tự thưởng cho mình.
Nhưng vượt ra ngoài cảm xúc, bản thân game là một kiệt tác về platformer 3D. Nó liên tục đổi mới, đưa ra các cơ chế, môi trường và chủ đề mới. Cứ như thể game đang cố gắng vượt qua chính mình ở mỗi màn chơi, và điều đó hoạt động thật tuyệt vời. Không bao giờ có khoảnh khắc nhàm chán, và không có cơ chế nào tồn tại quá lâu. Game chặt chẽ, mượt mà, sáng tạo một cách phi lý, và chân thành một cách dễ dàng – biến nó không chỉ là một game platformer 3D tuyệt vời, mà còn là một sự tôn vinh khả năng kết nối của game.
Hình ảnh collage mô tả lối chơi co-op độc đáo và các môi trường đa dạng trong game It Takes Two
4. Ratchet & Clank: Rift Apart: Màn Trình Diễn Sức Mạnh PS5
Một game platformer hiện đại tuyệt vời khai thác sức mạnh PS5
Ratchet & Clank luôn nổi tiếng với lối chơi hỗn loạn tốc độ cao, và Rift Apart là một giống platformer 3D đặc biệt. Đây là game đầu tiên trong series ra mắt trên PS5, và từng bước đi của nó đều là bước đi tốt nhất. Game đẩy mọi thứ lên mức tối đa nhưng vẫn đảm bảo bạn không bao giờ mất phương hướng. Đây là loại game dường như được thiết kế riêng để khoe mẽ phần cứng của bạn – và thế nhưng, ẩn dưới tất cả những vết nứt chiều không gian hào nhoáng, kỹ thuật SSD kỳ diệu và hiệu ứng ray-tracing bóng bẩy, nó vẫn chỉ là một game platformer 3D vững chắc, biết cách kiểm soát nhịp độ hoàn hảo.
Tôi đã chơi Rift Apart trong hơn 4 tiếng – chính xác là thời gian PS5 của tôi tải xong The Last of Us Part II Remastered, nhưng trời ơi, tôi đã kinh ngạc đến nhường nào. Hệ thống chiến đấu rất “đã tay”, chuyển động mượt mà như bơ, còn platforming thì sao? Nó sạch sẽ, rộng rãi và được thiết kế thông minh. Bạn không bao giờ cảm thấy mình phải vật lộn với góc camera hay do dự về những cú nhảy của mình. Rift Apart mang lại cảm giác về những gì thể loại này luôn mong muốn – đồ sộ, đậm chất điện ảnh, đầy đủ các loại “đồ chơi”, nhưng được xây dựng trên nền tảng cơ chế platforming tinh tế. Nó giống như “món ăn thoải mái” với lớp sốt tiên tiến.
Ảnh bìa game Ratchet & Clank: Rift Apart, tựa game platformer 3D nổi bật trên PS5
3. Mirror’s Edge: Phá Vỡ Khuôn Mẫu Nhưng Vẫn Bị Đánh Giá Thấp
Khám phá giới hạn của một game platformer 3D
Được rồi, chắc chắn rồi – Mirror’s Edge không phải là một game platformer ‘truyền thống’. Đó là một game parkour góc nhìn thứ nhất với các yếu tố hành động được điểm xuyết. Nhưng chỉ cần chơi nó hơn năm phút, bạn sẽ cảm nhận được tầm quan trọng của yếu tố platforming đối với tâm hồn của game này. Nó hiện diện ở khắp mọi nơi – trong động lực, trong vật lý, và đặc biệt là trong những cú nhảy mà bạn chỉ vừa đủ để bám trụ.
Nhờ phong cách đồ họa tuyệt vời và lối chơi mượt mà, Mirror’s Edge là một trong số ít các game vẫn giữ được vẻ hấp dẫn đáng kinh ngạc, ngay cả sau mười bảy năm phát hành. Điều thực sự chinh phục tôi là thẩm mỹ của nó. Sự tối giản. Cách thế giới trông nhanh và sạch sẽ, giống như một giấc mơ về tốc độ. Và mặc dù hệ thống chiến đấu có thể hơi vụng về, mọi thứ khác – từ vượt chướng ngại vật đến chạy trên tường – đều hoạt động trơn tru. Nó đã truyền cảm hứng cho cả một làn sóng game sau này, bao gồm cả Dying Light – một trong những game yêu thích nhất của tôi. Và có lý do chính đáng – bởi vì Mirror’s Edge đã biến chuyển động thành cơ chế chính, và khi làm như vậy, nó đã cho chúng ta thấy điều đó có thể hồi hộp đến mức nào trong môi trường 3D.
Collage các cảnh game Mirror's Edge, thể hiện lối chơi parkour góc nhìn thứ nhất độc đáo và đồ họa tối giản
2. Astro Bot: Trở Thành Hiện Tượng Bất Ngờ Năm Ngoái
Từ bản demo phần cứng thành Game of the Year thực thụ
Anh chàng nhỏ bé này – Astro Bot không chỉ xuất hiện từ hư không – nó đến từ bên trong một bản demo công nghệ. Và giờ đây, chúng ta đang ở thời điểm mà Astro’s Playroom đã đi từ một hướng dẫn sử dụng phần cứng trở thành Astro Bot – Game of the Year 2024. Đó chính là màn “lột xác” ấn tượng nhất thập kỷ, nếu không muốn nói là hơn thế. Astro Bot mang đến cho người chơi vô số màn chơi được thiết kế xuất sắc để khám phá theo tốc độ của riêng họ, với lối platforming chặt chẽ và các phân đoạn không quá khắt khe.
Điều khiến Astro Bot trở thành một kiệt tác là nó không bao giờ quên đi sự giải trí. Nó không chỉ là một game platformer xuất sắc – đó là một lễ kỷ niệm vui tươi của mọi điều chúng ta yêu thích về game. Nó sử dụng các tính năng của PS5 một cách thông minh, có ý nghĩa, nhưng không bao giờ để các “chiêu trò” làm lu mờ lối chơi chính. Nó chặt chẽ, đầy màu sắc, sáng tạo và tràn đầy cảm xúc. Mỗi cú nhảy, mỗi cú đấm, mỗi vật phẩm sưu tầm – tất cả đều được thiết kế để làm hài lòng người chơi. Đây là điều xảy ra khi các nhà phát triển nhớ rằng giải trí không phải là một “từ bẩn” – đó chính là mục đích.
Ảnh bìa game Astro Bot, tựa game platformer 3D được đánh giá cao ra mắt năm 2024
1. Prince of Persia: The Sands of Time
Khởi đầu một trong những bộ ba game hiện đại vĩ đại nhất
Tôi sẽ không bao giờ quên lần đầu tiên cố gắng chạy Sands of Time trên PC của mình và thất bại thảm hại. Trong khi đó, phần tiếp theo, Warrior Within, lại chạy tốt, và thậm chí không cần card đồ họa rời. Sự bối rối đó đã dẫn đến nhiều ngày năn nỉ và cuối cùng tôi đã có chiếc card đồ họa rời đầu tiên – chiếc ATI Radeon HD 5670 lừng lẫy. Còn game thì sao? Cuối cùng nó cũng chạy được, và đưa tôi vào một thế giới đầy bầu trời sao, quái vật cát, những màn platforming và chạy tường tuyệt đẹp… rất nhiều màn chạy tường.
Sands of Time không chỉ là một game – nó là chuẩn mực cho các game hành động platformer 3D mang tính điện ảnh vào năm 2004. Lối chạy tường mượt mà, khả năng tua ngược thời gian, các câu đố leo trèo – tất cả đều cảm giác như phép thuật. Platforming trong game này không chỉ là về chuyển động, mà còn về động lực, nhịp điệu và sự duyên dáng. Nó khiến bạn cảm thấy mình như một nghệ sĩ nhào lộn bậc thầy ngay cả khi bạn chỉ vừa đủ sức vượt qua. Cho đến ngày nay, nó vẫn là một trong những game platformer 3D được thiết kế tinh tế nhất từng được tạo ra. Thêm vào đó, nó đã đặt nền móng cho toàn bộ bộ ba Prince of Persia, mà theo ý kiến của tôi, là một trong những bộ ba game hiện đại vĩ đại nhất, và cuối cùng đã khai sinh ra cả thương hiệu Assassin’s Creed như chúng ta biết ngày nay. Hỡi Ubisoft xưa kia ở đâu, và bản remake của Sands of Time đang ở đâu?
Những game platformer 3D xuất sắc khác đã đặt nền móng
Còn rất nhiều game platformer 3D khác xứng đáng được nhắc đến. Super Mario Galaxy, Psychonauts, Jak and Daxter, Sly Cooper, và Banjo-Kazooie – đầu những năm 2000 là thời kỳ đầy rẫy những game đã định nghĩa và tinh chỉnh thể loại platforming 3D. Danh sách này? Đây không phải là một bảng xếp hạng cuối cùng. Đây là một sự tôn vinh cho một thể loại đã phát triển, biến đổi và phân nhánh sang những lĩnh vực không ngờ tới, tất cả trong khi vẫn tồn tại được qua những góc camera vụng về và cách điều khiển lỏng lẻo của những ngày đầu.
Những game này cho thấy rằng khi các yếu tố hội tụ – chuyển động chặt chẽ, thiết kế tốt và một chút tia sáng tạo – platformer 3D có thể chính xác, đầy cảm xúc và đáng nhớ không kém bất kỳ thể loại game nào khác.
