Trong kỷ nguyên của internet tốc độ cao, các trình duyệt đồ họa như Mozilla Firefox hay Google Chrome là lựa chọn hàng đầu của đại đa số người dùng. Tuy nhiên, khi đối mặt với một kết nối internet chập chờn, yếu kém, hiệu suất của những trình duyệt này có thể suy giảm đáng kể, khiến trải nghiệm duyệt web trở nên khó chịu. Trong những tình huống như vậy, các trình duyệt nền văn bản, mà w3m là một ví dụ điển hình, trở thành giải pháp lý tưởng. Mặc dù không “bắt mắt” về mặt hình ảnh, w3m lại là công cụ cực kỳ hiệu quả giúp bạn truy cập thông tin khi tốc độ mạng đưa bạn trở về thời kỳ dial-up.
w3m là gì?
w3m là một trình duyệt web miễn phí và mã nguồn mở, cho phép người dùng lướt web ngay từ cửa sổ giả lập terminal (hay còn gọi là cửa sổ dòng lệnh). Giống như các trình duyệt nền văn bản khác, w3m hiển thị nội dung trang web dưới dạng văn bản thuần túy, loại bỏ hoàn toàn các yếu tố định dạng phức tạp như CSS và các kịch bản JavaScript. Tuy nhiên, điểm nổi bật của w3m so với nhiều đối thủ là khả năng hỗ trợ bảng (tables), cookie, khung (frames), hình ảnh nội tuyến (inline images) và cơ chế xác thực.
Nhờ việc bỏ qua CSS và JavaScript, w3m có thể tải trang nhanh hơn đáng kể so với các trình duyệt đồ họa, biến nó thành lựa chọn hoàn hảo cho các kết nối internet có băng thông thấp. Ngoài ra, w3m còn hỗ trợ duyệt tab và cung cấp nhiều tùy chọn tùy chỉnh chuyên sâu, mang lại sự linh hoạt cho người dùng.
Không chỉ là giải pháp tối ưu cho tình trạng mạng kém, trình duyệt w3m còn đặc biệt phù hợp với các nhà phát triển muốn duy trì toàn bộ quy trình làm việc trong môi trường terminal, hoặc những người sử dụng các thiết bị phần cứng kém mạnh mẽ như Raspberry Pi để duyệt internet.
Dự án w3m gốc được khởi xướng vào năm 1995 như một giải pháp thay thế nhẹ và tải nhanh cho Netscape. Mặc dù nhà phát triển ban đầu đã ngừng duy trì, một phiên bản phân nhánh (fork) vẫn được Tatsuya Kinoshita duy trì cho đến nay. Tên gọi “w3m” là viết tắt của cụm từ “WWW-wo-miru” trong tiếng Nhật, có nghĩa là “để xem WWW”.
Bên cạnh vai trò là một trình duyệt internet, w3m còn có thể hoạt động như một công cụ đọc tài liệu (pager) trên Linux để xem các tài liệu cục bộ trên máy tính của bạn.
Cách Cài Đặt w3m Trên Windows và Linux
w3m nổi bật với việc dễ cài đặt và không chiếm nhiều dung lượng lưu trữ (chỉ khoảng 3MB). Trình duyệt này tương thích với nhiều hệ điều hành phổ biến, bao gồm Linux, Windows (thông qua Cygwin) và macOS (sử dụng Homebrew).
Cài đặt trên Windows
Để sử dụng w3m trên hệ điều hành Windows, trước tiên bạn cần cài đặt trình giả lập Cygwin. Cygwin là một môi trường giống Unix miễn phí và mã nguồn mở, cung cấp giao diện terminal cho Microsoft Windows.
Để cài đặt Cygwin và sau đó là w3m, hãy làm theo các bước dưới đây:
- Tải xuống trình cài đặt Cygwin. Chạy trình cài đặt và chọn tùy chọn Install from Internet. Bạn có thể giữ nguyên các tùy chọn khác theo mặc định.
- Trong cửa sổ Select Packages, sử dụng hộp tìm kiếm để tìm gói w3m. Trong cột New, chọn phiên bản mới nhất bằng cách nhấp vào biểu tượng mũi tên xổ xuống. Nhấp Next để tiếp tục cài đặt. Sau khi cài đặt, bạn có thể thêm biểu tượng trên màn hình và menu Start.
Cài đặt Cygwin và tìm kiếm gói w3m
Quá trình cài đặt w3m qua Cygwin trên Windows
Cài đặt Cygwin và tạo biểu tượng tắt - Khi quá trình cài đặt hoàn tất, mở terminal Cygwin và nhập lệnh w3m để kiểm tra xem trình duyệt đã được cài đặt thành công chưa.
Kiểm tra cài đặt w3m trong terminal Cygwin
Cài đặt trên Linux
w3m có thể được cài đặt sẵn trên một số bản phân phối Linux, nhưng bạn cũng có thể cài đặt nó thông qua trình quản lý gói apt. Để cài đặt w3m trên Linux, hãy mở terminal và nhập lệnh sau:
sudo apt-get install w3mNhập mật khẩu của bạn nếu được yêu cầu, và gõ Y để tiếp tục. Quá trình cài đặt sẽ không mất nhiều thời gian. Sau khi hoàn tất, bạn đã có thể bắt đầu duyệt web bằng trình duyệt w3m.
Cài đặt w3m trên Ubuntu bằng lệnh apt
Hướng Dẫn Sử Dụng w3m
Để mở trang Google.com bằng trình duyệt w3m, bạn chỉ cần nhập lệnh sau vào terminal:
w3m google.comw3m sẽ mở một phiên bản tối giản của trang web Google với chỉ văn bản và các liên kết có thể nhấp được. Bạn có thể sử dụng bàn phím hoặc chuột để điều hướng trên w3m. Ngoài ra, Googler cũng là một công cụ dựa trên terminal khác cho phép bạn thực hiện tìm kiếm Google trực tiếp từ terminal Linux.
Giao diện Google.com trên trình duyệt w3m
Việc nhấn phím Tab và Shift + Tab cho phép bạn di chuyển giữa các liên kết có thể nhấp, nút và hộp văn bản trên trang. Bạn cũng có thể sử dụng con trỏ chuột để chọn các phần tử trên trang web. Nhấn Enter để mở một siêu liên kết hoặc nhập văn bản vào một hộp văn bản đang được tô sáng.
Ví dụ, tôi đã nhập “makeuseof.com” vào hộp văn bản và nhấp vào nút “Google Search” bên cạnh hộp văn bản (bằng cách nhấn Tab, sau đó Enter).
Trang kết quả tìm kiếm của Google hiển thị dưới dạng văn bản thuần túy ban đầu có vẻ lạ và hơi khó hiểu. Tuy nhiên, nó không quá phức tạp khi bạn đã quen thuộc. Các đoạn trích văn bản từ các trang web sẽ có màu trắng, trong khi các liên kết mặc định có màu xanh lam. Ở cuối cửa sổ, có một nút Back để quay lại trang trước.
Kết quả tìm kiếm Google hiển thị trên w3m
w3m cung cấp hai chế độ hiển thị: màu và đơn sắc. Chế độ màu được bật mặc định, và bạn có thể chuyển sang giao diện đơn sắc trong phần tùy chọn. Nhấn phím O để mở Bảng cài đặt tùy chọn (Option Setting Panel) – một danh sách dài các tùy chọn mà bạn có thể thay đổi để tùy chỉnh trải nghiệm w3m của mình.
Bảng cài đặt tùy chọn (Option Setting Panel) của w3m
Hầu hết các tùy chọn điều hướng đều có sẵn bằng cách nhấn nút chuột phải. Bạn có thể tìm thấy các lệnh phím tắt khác của w3m bằng cách nhấn H (Shift + H). Khi hoàn tất, sử dụng Shift + Q hoặc Ctrl + Z để thoát khỏi chương trình.
Trang trợ giúp và phím tắt của trình duyệt w3m
Các Lựa Chọn Thay Thế w3m
w3m không phải là trình duyệt nền văn bản duy nhất hiện có. Có một số lựa chọn thay thế đáng chú ý khác, như Lynx và Elinks. Ra mắt vào năm 1992, Lynx là trình duyệt lâu đời nhất vẫn đang được duy trì và có tài liệu hướng dẫn phong phú hơn đáng kể so với w3m. Tuy nhiên, Lynx không hỗ trợ duyệt tab và không thể hiển thị hình ảnh mà không cần phần mềm bên ngoài. Elinks là một trình duyệt nền văn bản mới hơn và hỗ trợ hầu hết các chức năng tương tự như w3m, nhưng đôi khi có thể tải trang chậm hơn.
Dù mạnh mẽ, trình duyệt w3m sẽ không thể phát video YouTube hay mở các nền tảng mạng xã hội như X (Twitter). Do đó, nó không phải là một sự thay thế hoàn toàn cho các trình duyệt desktop hiện đại với giao diện đồ họa người dùng. Tuy nhiên, w3m hoạt động cực kỳ hiệu quả khi bạn cần tra cứu tài liệu hoặc đọc một bài blog trong điều kiện kết nối mạng yếu. Nó là công cụ đắc lực, tối ưu hóa tốc độ và hiệu quả cho những tác vụ chuyên biệt.
