Việc sở hữu chiếc điện thoại gập đầu tiên có thể là một bước ngoặt lớn, và hẳn bạn đang rất háo hức trải nghiệm một form factor hoàn toàn mới sau nhiều năm chỉ dùng những chiếc điện thoại màn hình phẳng nhàm chán. Tuy nhiên, trước khi quyết định “xuống tiền”, có một số điều quan trọng bạn cần cân nhắc để hiểu rõ những gì mình sắp sở hữu.
1. Mua Điện Thoại Gập Để Nâng Cao Hiệu Suất Hay Vì Sự Sang Trọng?
Mục tiêu cuối cùng của điện thoại gập là kết hợp tiện ích của điện thoại thông minh và máy tính bảng, cho phép bạn sử dụng thiết bị như một chiếc điện thoại bình thường trong hầu hết thời gian, nhưng có thể chuyển sang màn hình lớn hơn khi cần xử lý công việc nghiêm túc. Đây chính là khía cạnh nâng cao hiệu suất. Bạn mua điện thoại gập với kỳ vọng nó sẽ tăng cường năng suất, thậm chí đóng góp (ít nhất là một phần) vào việc “hòa vốn” chi phí bỏ ra.
Điều này có nghĩa là bạn sẽ phụ thuộc nhiều vào việc sử dụng các tính năng đa nhiệm để hoàn thành công việc hiệu quả hơn, chẳng hạn như chế độ chia đôi màn hình (split-screen view), cửa sổ nổi (pop-up windows) và chế độ hình trong hình (picture-in-picture mode). Các hãng cũng không ngừng tìm kiếm những cách thức thông minh để tận dụng tối đa không gian màn hình phụ. Ví dụ, tính năng TaskBar của Samsung đã làm rất tốt việc khiến các mẫu điện thoại Galaxy Fold có cảm giác giống như một chiếc máy tính Windows.
Tính năng Open Canvas của OnePlus mang đến một cách tiếp cận mới mẻ cho đa nhiệm. Nó chạy hai ứng dụng ở chế độ chia đôi màn hình, chiếm gần như toàn bộ không gian, trong khi một ứng dụng thứ ba nằm ở phía dưới để truy cập nhanh. Trong thực tế, cảm giác như các ứng dụng của bạn được ghim vào một bảng trắng khổng lồ, cho phép bạn chuyển đổi qua lại nhanh chóng và vô cùng trực quan.
Nếu bạn là một chuyên gia kinh doanh, các ứng dụng Microsoft Office hoạt động rất hiệu quả trên màn hình lớn, vì chúng được thiết kế cho mục đích đó. Sử dụng Excel, Word hay PowerPoint trên một chiếc điện thoại thông thường không phải là trải nghiệm tốt, nhưng trên điện thoại gập thì lại hoàn toàn khác. Nếu bạn là nhà giao dịch trong ngày, việc đọc biểu đồ nến để phân tích biến động giá cổ phiếu cũng dễ dàng hơn trên màn hình lớn.
Tất nhiên, nâng cao năng suất không phải là lý do duy nhất để cân nhắc mua điện thoại gập. Bạn cũng có thể muốn sử dụng màn hình lớn hơn để hoàn toàn đắm chìm khi chơi game, xem video hoặc đọc truyện tranh – đây đều là những mục đích sử dụng hoàn toàn hợp lý.
Điện thoại Samsung Galaxy Z Fold 6 mở ra trên bàn trắng, thể hiện khả năng đa nhiệm và làm việc hiệu quả trên màn hình lớn.
Tuy nhiên, trước khi chi gần 2.000 USD (khoảng 50 triệu VNĐ) cho một chiếc điện thoại gập, hãy dành một chút thời gian để suy nghĩ về động lực của bạn. Bạn đang tìm kiếm một công cụ thực tế để nâng cao năng suất, hay bạn bị cuốn hút bởi sự hào nhoáng của việc sở hữu một thiết bị công nghệ đỉnh cao? Chúng tôi không nói rằng yếu tố thứ hai không nên có chỗ trong quyết định mua sắm của bạn, nhưng yếu tố đầu tiên dễ biện minh hơn nhiều, đặc biệt là với mức giá khá cao.
Điện thoại gập dạng vỏ sò (flip phones) thường có giá rẻ hơn. Tuy nhiên, chúng gần như hoàn toàn chỉ mang tính sang trọng vì không nâng cao năng suất của bạn theo bất kỳ cách đáng kể nào, trừ khi bạn là người sáng tạo nội dung. Trong trường hợp đó, bạn sẽ yêu thích khả năng dựng điện thoại thẳng đứng ở bất cứ đâu để quay video, hoặc sử dụng camera chính để chụp ảnh tự sướng chất lượng cao – điều mà các điện thoại gập dạng cuốn sách cũng có thể làm được, nhưng với giá gấp đôi.
2. Bạn Có Sẵn Sàng Với Chi Phí Sửa Chữa Đắt Đỏ?
Bất kể hãng sản xuất tuyên bố chiếc điện thoại gập của họ bền bỉ đến đâu, đừng mong đợi nó sẽ có độ bền tương đương một chiếc flagship thông thường. Đặc biệt, nếp gấp của màn hình bên trong sẽ ngày càng rõ rệt hơn qua quá trình sử dụng hàng ngày. Bạn có lẽ sẽ phải cẩn thận hơn rất nhiều khi ở gần nước hoặc cát để bảo vệ bản lề, ngay cả khi thiết bị có xếp hạng IP cao.
Điện thoại gập khó và tốn kém hơn nhiều để sửa chữa, và mọi người thường quên tính đến chi phí sửa chữa này tại thời điểm mua hàng. Trên thực tế, chỉ riêng việc thay màn hình bên trong đã tốn khoảng một phần ba, hoặc trong những trường hợp cực đoan, lên đến một nửa giá ra mắt của thiết bị.
Điện thoại thông thường sử dụng nhiều linh kiện tiêu chuẩn hóa, rẻ hơn để sản xuất và dễ tìm hơn, nhưng điện thoại gập vẫn là một phát minh rất mới mẻ trong tổng thể ngành công nghiệp. Do đó, chúng đòi hỏi các linh kiện tùy chỉnh mà các cửa hàng sửa chữa không phải lúc nào cũng có sẵn.
Thậm chí, ngay cả khi họ có linh kiện, chuyên môn kỹ thuật cần thiết để sửa chữa một chiếc điện thoại gập còn rất khan hiếm do sự phức tạp bổ sung. Vì vậy, lựa chọn duy nhất của bạn có thể là gửi thiết bị của mình đến nhà sản xuất chính thức. Toàn bộ quá trình này có thể mất vài ngày, thậm chí cả tuần hoặc lâu hơn.
So với việc sửa chữa một chiếc điện thoại thông thường dễ dàng như đi bộ đến một trung tâm bảo hành ủy quyền gần đó và đợi vài giờ trong khi kỹ thuật viên thay màn hình, việc sửa điện thoại gập phức tạp hơn rất nhiều.
Chúng tôi không muốn những điều này làm bạn nản lòng khi mua chiếc điện thoại gập đầu tiên của mình. Thay vào đó, chúng tôi khuyên bạn nên giả định rằng điện thoại của mình sẽ cần sửa chữa vào một thời điểm nào đó và dành riêng một khoản ngân sách dự phòng cho việc đó ngay từ đầu. Như vậy, nếu và khi cần sửa chữa, bạn sẽ không cảm thấy đó là một bất ngờ không mong muốn.
3. Các Ứng Dụng Yêu Thích Của Bạn Có Được Tối Ưu Cho Điện Thoại Gập Không?
Người dùng thao tác trên màn hình OnePlus Open ở chế độ chia đôi màn hình, minh họa việc tối ưu ứng dụng trên điện thoại gập.
Như đã đề cập trước đó, một phần sức hấp dẫn của việc mua điện thoại gập là khả năng tiêu thụ nội dung đa phương tiện trên màn hình lớn hơn. Tuy nhiên, có một vấn đề ở đây. Điện thoại gập hiện đang ở trong một không gian khá “khó xử” – chúng không đủ mỏng khi gập lại để được coi là một chiếc điện thoại thông thường, nhưng cũng không đủ rộng khi mở ra để được coi là một chiếc máy tính bảng thực thụ.
Nói cách khác, màn hình bên trong của điện thoại gập thường có tỷ lệ khung hình gần vuông hơn là hình chữ nhật, vốn là tỷ lệ mà các bộ phim và chương trình truyền hình được quay, và cũng là tỷ lệ mà hầu hết các ứng dụng được tối ưu hóa.
Trong thực tế, điều này có nghĩa là bạn rất có thể sẽ thấy các thanh màu đen khổng lồ ở phía trên và phía dưới khi cố gắng xem video, và kích thước thực tế của video sẽ không lớn hơn nhiều so với những gì bạn nhận được trên một chiếc điện thoại cao cấp màn hình lớn. Tất nhiên, bạn có thể phóng to để lấp đầy toàn bộ màn hình, nhưng điều đó sẽ cắt bỏ nội dung ở hai đầu, làm hỏng trải nghiệm đa phương tiện của bạn. Đây là một trong những điểm trừ lớn khi sở hữu điện thoại gập.
Tương tự, nếu các ứng dụng bạn sử dụng thường xuyên nhất không được tối ưu hóa cho tỷ lệ khung hình này, thì việc có thêm không gian màn hình đó có thể không mang lại trải nghiệm tốt hơn. Google đang cố gắng hết sức để thu hút các nhà phát triển tham gia (và nhiều người đã làm được), thậm chí xếp hạng các ứng dụng hỗ trợ form factor mới cao hơn trên Play Store. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn khuyên bạn nên tự mình kiểm tra điều này để chắc chắn.
4. Bạn Có Chấp Nhận Mang Theo Một Chiếc Điện Thoại Dày và Nặng Hơn Trong Nhiều Năm?
Điện thoại gập dạng vỏ sò (flip phone) nhẹ và có trọng lượng tương đương một chiếc điện thoại thông thường, nhưng các mẫu điện thoại gập dạng cuốn sách (book-style foldables) thường dày hơn đáng kể (khi gập lại) và nặng hơn. Điều này khiến chúng kém thoải mái hơn trong sử dụng hàng ngày, đặc biệt nếu bạn có bàn tay nhỏ. Tất nhiên, bạn nhận được rất nhiều không gian màn hình để đổi lấy trọng lượng tăng thêm đó, nhưng hãy nhớ rằng bạn sẽ phải chịu đựng trọng lượng này trong nhiều năm liên tiếp.
Samsung đã làm khá tốt việc giảm trọng lượng của dòng Fold qua mỗi thế hệ, đến mức Fold 6 chỉ nặng 239 gram – đó là mức nhẹ cho một chiếc điện thoại gập nhưng vẫn nặng hơn iPhone 16 Pro Max, một thiết bị mà nhiều người phàn nàn là quá cồng kềnh.
Chúng tôi biết trọng lượng và độ dày có lẽ là những điều cuối cùng bạn nghĩ đến khi mua điện thoại gập, nhưng chúng thực sự quan trọng. Khi thiết bị được gập lại, bạn muốn nó có cảm giác gần giống với một chiếc điện thoại thông thường nhất có thể. Ngoài ra, đừng quên rằng việc lắp thêm ốp lưng sẽ làm tăng thêm kích thước cho một thiết bị vốn đã cồng kềnh.
Ngay cả khi bạn quen với trọng lượng tăng thêm theo thời gian, bạn chắc chắn sẽ thấy độ dày hơi phiền toái khi nó tạo thành một cục cồng kềnh trong túi quần của mình. May mắn thay, các hãng đã nhận thức được vấn đề này và đang nỗ lực giảm độ dày hơn nữa, chẳng hạn như Oppo Find N5, chiếc điện thoại gập mỏng nhất thế giới.
5. Màn Hình Phụ Thực Tế Đến Mức Nào?
Điện thoại Motorola Razr+ gập lại với màn hình phụ đang bật, minh họa khả năng sử dụng nhanh gọn của màn hình ngoài trên flip phone.
Tùy thuộc vào việc bạn mua một chiếc điện thoại gập dạng vỏ sò hay dạng cuốn sách, kỳ vọng của bạn về màn hình phụ sẽ khác nhau. Đối với loại gập dạng cuốn sách, trường hợp sử dụng đã được xác định rõ ràng: màn hình phụ nên giống một chiếc điện thoại thông thường nhất có thể, và hầu hết các điện thoại gập loại này đều đã làm được điều đó.
Nhưng mọi thứ trở nên phức tạp hơn một chút khi bạn chọn điện thoại gập dạng vỏ sò, bởi vì màn hình phụ của chúng nhỏ hơn nhiều và được quảng cáo như một cách để bạn sử dụng điện thoại ít hơn. Nếu bạn nằm trong số những người đang tìm cách giảm thời gian sử dụng màn hình, nỗ lực bổ sung để lật mở điện thoại có thể đủ để ngăn bạn mở các ứng dụng gây nghiện như Instagram hoặc TikTok.
Tuy nhiên, các màn hình phụ đã ngày càng lớn hơn theo thời gian, đến mức bạn hiện có thể chạy gần như bất kỳ ứng dụng nào trên chúng, điều này dường như đánh mất mục đích ban đầu của form factor này.
Chúng tôi cũng cho rằng có một vấn đề cơ bản khi sử dụng điện thoại gập dạng vỏ sò để giảm thời gian sử dụng màn hình. Về cơ bản, bạn đang sử dụng một giải pháp công nghệ để khắc phục một vấn đề hành vi, và điều đó không phải lúc nào cũng hiệu quả vì bạn luôn có thể tìm ra những “lỗ hổng”.
Điều mà chúng tôi thấy hiệu quả hơn trong việc giảm thời gian sử dụng màn hình là ẩn các ứng dụng cám dỗ khỏi ngăn kéo ứng dụng để chúng không còn “trong tầm mắt”, và chuyển màn hình sang chế độ xám (Grayscale), khiến nó cố tình trở nên nhàm chán.
6. Bạn Có Chấp Nhận Viên Pin Tệ Hơn?
Với kích thước tổng thể của điện thoại gập, bạn có thể nghĩ rằng chúng có đủ không gian bên trong khung máy để chứa một viên pin khổng lồ. Nhưng rất nhiều không gian đó thực tế bị chiếm bởi bản lề, và trong nỗ lực làm cho các thiết bị này mỏng hơn, bạn thậm chí còn mất đi không gian bên trong quý giá hơn.
Trên thực tế, Samsung đã không thay đổi dung lượng pin của dòng Fold (4400mAh) kể từ năm 2021 khi ra mắt Galaxy Fold 3. Và vấn đề này không chỉ riêng Samsung; Google Pixel 9 Pro Fold có viên pin 4650mAh, và OnePlus Open có 4805mAh, tốt hơn nhưng vẫn thấp hơn mức 5000mAh mà chúng ta đã quen thuộc như một tiêu chuẩn.
Điều này khá tệ bởi vì màn hình lớn bên trong là lý do bạn mua điện thoại, nhưng nó cũng tiêu thụ năng lượng nhiều hơn đáng kể. Vì vậy, bạn thường xuyên ở trong tình thế tiến thoái lưỡng nan: nên tiết kiệm pin và sử dụng màn hình phụ, hay tận dụng tính năng mà mình đã trả thêm tiền để có được?
Đây vẫn là một vấn đề có thể khắc phục được về lâu dài khi ngành công nghiệp điện thoại thông minh chuyển sang sử dụng pin silicon-carbon mới, vốn có mật độ năng lượng cao hơn và do đó có thể chứa nhiều năng lượng hơn trong cùng một kích thước. Trên thực tế, Vivo X Fold3 Pro đã sử dụng công nghệ này và cung cấp viên pin 5700mAh đáng nể.
Tất nhiên, điều này có vẻ không quá ấn tượng hiện nay khi một số thương hiệu Trung Quốc đã cung cấp pin lên đến 8000mAh, như Honor Power, nhưng xu hướng chung dường như đang có lợi cho người dùng.
Nếu thời lượng pin thực sự quan trọng đối với bạn, điều này rất có thể xảy ra, thì bạn có thể muốn đợi Samsung hoặc Google áp dụng công nghệ này. Apple cũng được kỳ vọng sẽ ra mắt chiếc điện thoại gập đầu tiên vào năm 2026, mặc dù chúng tôi nghi ngờ công ty sẽ sử dụng công nghệ pin mới và tiềm ẩn rủi ro cho một sản phẩm thế hệ đầu tiên mà hàng triệu người đang chờ đợi.
Điện thoại gập là những kỳ quan kỹ thuật, nhưng chúng không dành cho tất cả mọi người. Các phiên bản mới nhất quả thực bền bỉ hơn, nhưng chúng vẫn còn tồn tại những vấn đề cố hữu liên quan đến form factor, bao gồm nếp gấp màn hình, thời lượng pin kém hơn, tỷ lệ khung hình không lý tưởng, và độ dày cùng trọng lượng lớn. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố này để đảm bảo rằng chiếc điện thoại gập đầu tiên của bạn thực sự phù hợp với nhu cầu và phong cách sống của bạn.
