Thế giới máy tính cá nhân (PC) đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Vì sự tiến hóa nhanh chóng này, chúng ta liên tục chào đón nhiều xu hướng PC mới và nói lời tạm biệt với không ít xu hướng cũ đã gắn bó với những người đam mê PC trong nhiều năm. Dù tốt hay xấu, những xu hướng cũ này dần lụi tàn, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể nhớ về chúng với sự trân trọng.
Cần lưu ý quan trọng ở đây là chúng ta sẽ chỉ thảo luận về các xu hướng PC phổ thông, không đề cập đến bất kỳ điều gì về các phân khúc máy tính cũ hay chuyên dụng khác, như xu hướng NAS, máy chủ hoặc SBC (Máy tính Bo mạch Đơn).
5. Sử Dụng Ổ Đĩa Lưu Trữ Giao Tiếp SATA
Có lẽ chưa vội “lên thiên đường silicon” ngay
Ổ cứng SSD Crucial BX500 sử dụng giao tiếp SATA
SATA vẫn là một giao thức kết nối lưu trữ được sử dụng rộng rãi cho ổ cứng HDD và SSD. Tuy nhiên, mọi thứ đã bắt đầu dịch chuyển một cách chậm rãi. Nhiều hệ thống PC được lắp sẵn ngày nay chỉ cung cấp tùy chọn lưu trữ là ổ cứng SSD NVMe. Hầu hết những người tự xây dựng PC hiện tại cũng chỉ lắp đặt SSD NVMe. Rất nhiều người lắp PC chỉ ưu tiên SSD NVMe, đặc biệt khi ngân sách vượt quá 25 triệu đồng. Rõ ràng là SATA cuối cùng sẽ có số phận tương tự như người tiền nhiệm của nó, PATA.
Điều này sẽ không xảy ra sớm vì các ổ đĩa NAS vẫn là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của chuẩn SATA. Một số máy chủ cũ vẫn sử dụng ổ đĩa lưu trữ SATA cho hoạt động hàng ngày. Nhưng một ngày nào đó, chúng ta sẽ phải nói lời tạm biệt với SATA khỏi bối cảnh xây dựng PC. Có thể SATA sẽ không tuyệt chủng ngay trong năm tới, nhưng cuối cùng sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon” sau 10 đến 12 năm nữa, và thời gian này sẽ ngắn hơn nếu chỉ xét riêng thị trường PC phổ thông.
4. Card Đồ Họa Low-Profile
Gần như tuyệt chủng vào thời điểm hiện tại
Card đồ họa GeForce GTX 1660 Ti và GTX 1050 Ti, minh họa cho xu hướng card đồ họa phổ thông trước đây
Chứng kiến cái chết dần của card đồ họa low-profile là một điều đau lòng đối với bất kỳ người đam mê xây dựng PC nào. Card đồ họa cuối cùng được thiết kế phù hợp với tản nhiệt low-profile là Nvidia GeForce RTX 3050 phiên bản 6 GB. Có những mẫu card tùy chỉnh và mạnh mẽ hơn một cách ngoại lệ, như GeForce RTX 4060 phiên bản low-profile từ Gigabyte. Tuy nhiên, bản thân các nhà sản xuất chip không cố gắng nhiều để tạo ra card đồ họa phù hợp với các hệ thống low-profile.
Điều đó không có nghĩa là cộng đồng xây dựng PC low-profile đã chết; card đồ họa low-profile vẫn có những trường hợp sử dụng cụ thể trong nhiều tình huống. Có những người chuyên tâm cố gắng thực hiện nhiều bản mod để nhét card đồ họa cao cấp vào các case low-profile. Người mua thông thường muốn một bản dựng low-profile thường mua một chiếc GTX 1650 LP.
Nhiều người khuyên nên ghép nối RTX 3050 6 GB mới hơn với một bản dựng OptiPlex giá rẻ để có một cỗ máy chơi game tiết kiệm ngân sách. Nhưng xu hướng sử dụng card đồ họa low-profile này đơn giản là đang biến mất. Trừ khi các nhà sản xuất GPU tập trung nhiều hơn vào thị trường này, đơn giản là không có hy vọng nào cho sự hồi sinh của xu hướng này.
3. Bàn Phím Có Numpad
Giờ đây được coi là lỗi thời
Hãy hỏi 10 người sở hữu PC xem họ có sử dụng bàn phím có numpad không, và hầu hết có lẽ sẽ trả lời thẳng thừng là không. Câu trả lời này không đáng ngạc nhiên, vì nhiều người dùng PC ngày nay thậm chí không cần numpad cho công việc hàng ngày, đặc biệt là những người chơi các tựa game Esports. Bản thân ngành công nghiệp cũng đang chuyển dịch theo hướng đó. Các bàn phím full-size có thể tùy chỉnh hoàn toàn đang ngày càng ít phổ biến, và nhiều người đam mê ưa chuộng bàn phím không có numpad hơn so với bàn phím full-size “lỗi thời” truyền thống có numpad.
Tất nhiên, không phải bàn phím nào cũng phải là full-size mới có thể trang bị numpad. Nhiều form factor nhỏ hơn vẫn có numpad (ví dụ: bàn phím 96%), nhưng chúng thậm chí không được coi là “phổ biến” so với sự khuấy động của form factor TKL (Tenkeyless). Vì vậy, có lẽ bàn phím có numpad sẽ chưa tuyệt chủng ngay, nhưng xét theo xu hướng của ngành, rõ ràng là chúng ta có thể dễ dàng đưa loại bàn phím này vào danh sách các xu hướng đang dần biến mất.
2. Card Đồ Họa Cao Cấp Với Yêu Cầu Tiêu Thụ Năng Lượng Hiệu Quả
Tại thời điểm này, đó là một khái niệm mâu thuẫn
Cổng kết nối nguồn của card đồ họa GeForce RTX 5090, minh họa cho xu hướng tiêu thụ điện năng cao của GPU cao cấp
Lần cuối cùng bạn chứng kiến một card đồ họa cao cấp không tiêu thụ một lượng đáng kể nguồn điện của bạn là khi nào? Tất nhiên, một card đồ họa sẽ ngốn điện nếu nó đủ mạnh, nhưng tôi đang nói về hiệu quả (efficiency), không phải yêu cầu công suất thấp. Đã có một xu hướng tăng yêu cầu năng lượng trong ba thế hệ gần đây, và xu hướng này đang tăng lên đáng kể. Các bảng dưới đây sẽ cho thấy rõ bức tranh này.
| Mẫu GPU (Dòng 80 Ti/Super) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia GeForce GTX 980 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce GTX 1080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 2080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 3080 Ti | 350W (+ 40%) |
| Nvidia GeForce RTX 4080 Super | 320W (-9.14%) |
| Nvidia GeForce RTX 5080 | 360W (+12.5%) |
Từ bảng này, chúng ta có thể thấy rằng dòng 80 Ti/Super không tăng yêu cầu năng lượng với quy mô của dòng 90/Titan. Nhưng nó vẫn đáng chú ý. Đặc biệt, các GPU dòng 30 đã chứng kiến một bước nhảy vọt đáng kể về yêu cầu TDP của chúng. RTX 3080 Ti có TDP lên tới 350W, trong khi RTX 2080 Ti chỉ có TDP 250W. Tuy nhiên, chúng ta thấy điểm dừng của xu hướng này với sự ra mắt của RTX 4080 Super. Nói tóm lại, bạn phải sắm một bộ nguồn (PSU) đồ sộ vào thời điểm hiện tại, không giống như trước đây khi bạn có thể dùng cùng một bộ nguồn cho cả 980 Ti và 1080 Ti.
| Mẫu GPU (Dòng 90/Titan) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia Titan XP | 250W |
| Nvidia Titan RTX | 280W (+12%) |
| Nvidia GeForce RTX 3090 | 350W (+25%) |
| Nvidia GeForce RTX 4090 | 450W (+28.5%) |
| Nvidia GeForce RTX 5090 | 575W (+27.78%) |
Mọi thứ vẫn ổn khi Nvidia chưa giới thiệu dòng 90. Tuy nhiên, mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều khi Nvidia phát hành GeForce RTX 4090; với kích thước khổng lồ và yêu cầu năng lượng cao, nhiều người lắp PC không hài lòng. RTX 4090 vẫn có thể biện minh được nhờ hiệu năng vượt trội đáng kể. Nhưng điều đó không còn đúng với GeForce RTX 5090. Nó hầu như không phản ánh bất kỳ sự cải thiện hiệu quả năng lượng nào của kiến trúc Blackwell mà nó dựa trên. Vì vậy, nói tóm lại, chúng ta có thể thấy xu hướng này tiếp tục trừ khi bất kỳ nhà sản xuất nào đạt được một cột mốc kiến trúc đột phá lớn.
1. Card Đồ Họa Entry-Level Giá Rẻ
Đang bị APU thay thế
Bộ PC chơi game với card đồ họa GTX 1660 Ti và CPU Ryzen 5 1600, minh họa hệ thống sử dụng GPU entry-level
Hầu như mọi người xây dựng PC đều nhớ những card đồ họa entry-level giá rẻ có thể xử lý ít nhất các tựa game mới nhất ở cài đặt trung bình hoặc cao, đồng thời có mức giá thực tế phải chăng. Ngày nay, chúng ta hiếm khi thấy một card đồ họa có giá dưới 5 triệu đồng. Card đồ họa giá phải chăng cuối cùng được phát hành là của Intel, đó là ARC B580 với mức giá đề xuất chỉ 250 USD (khoảng 6,3 triệu đồng). Tuy nhiên, mức giá này không được duy trì khi sản phẩm lên kệ; bạn không thể tìm thấy B580 với mức giá tốt, ngay cả tại thời điểm viết bài này. Và card đồ họa dành cho các hệ thống entry-level tuyệt đối gần như không tồn tại ngày nay.
Đáng buồn thay, card đồ họa giá phải chăng khó có thể quay trở lại sớm. Khi đồ họa tích hợp (integrated graphics) ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết, các nhà sản xuất sẽ tập trung ngày càng ít vào thị trường GPU giá rẻ theo thời gian. Và một ngày nào đó, APU (Bộ xử lý tăng tốc, kết hợp CPU và GPU trên cùng một chip) cuối cùng sẽ thay thế card đồ họa entry-level.
Tại thời điểm viết bài, APU desktop mạnh nhất, Ryzen 7 8700G, có hiệu năng tương đương với một card đồ họa entry-level phổ biến trước đây là GeForce GTX 1650. Nhưng những người đang sử dụng CPU cũ và không muốn nâng cấp lên nền tảng mới đang gặp khó khăn thực sự với sự suy giảm của các GPU siêu bình dân này. Vì vậy, sự trỗi dậy của APU vẫn chưa phải là một chiến thắng rõ ràng, nhưng mọi thứ có thể thay đổi trong tương lai với sự phát triển nhanh chóng của APU. Đáng tiếc, những người dùng vẫn đang gắn bó với các nền tảng cũ có thể sẽ không được hưởng lợi từ sự phát triển này.
Bản Chất Của Sự Phát Triển Công Nghệ
Việc nói lời tạm biệt với nhiều xu hướng theo thời gian không phải là điều mới mẻ, vì thế giới công nghệ không ngừng phát triển. Một số xu hướng sẽ được nhớ đến, một số thì không. Và các xu hướng được đề cập ở trên một ngày nào đó sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon”. Tuy nhiên, dấu vết của chúng vẫn có thể được tìm thấy trong ký ức của những người đã từng xây dựng PC lâu năm.
