Mỗi khi bạn sử dụng điện thoại cho mạng xã hội, phát trực tuyến hay chơi game, bạn có thể đang vô tình để lộ thông tin cá nhân của mình thông qua việc thu thập dữ liệu rộng rãi. Các ứng dụng yêu thích của bạn không chỉ thu thập thông tin cho riêng mục đích của họ mà còn chia sẻ chúng với bên thứ ba, tất cả vì lợi nhuận. Điều này đặt ra những rủi ro đáng kể về quyền riêng tư và bảo mật thông tin cá nhân, đặc biệt là với người dùng công nghệ tại Việt Nam, nơi nhận thức về bảo vệ dữ liệu đang ngày càng được nâng cao.
Để hiểu rõ hơn về mức độ xâm phạm quyền riêng tư của các ứng dụng này, nhipcaucongnghe.com đã tổng hợp thông tin dựa trên nghiên cứu chuyên sâu của Marin Marinčić tại Nsoft, một nguồn dữ liệu đáng tin cậy về phân tích bảo mật ứng dụng. Danh sách dưới đây sẽ tiết lộ 10 ứng dụng phổ biến nhất đang thu thập và chia sẻ dữ liệu của bạn ở mức độ đáng báo động.
1. Candy Crush Saga
Logo Candy Crush Saga nổi bật trên nền xanh vui nhộn
Thoạt nhìn, điều tồi tệ duy nhất về Candy Crush Saga dường như chỉ là mức độ gây nghiện của nó. Tuy nhiên, thực tế không phải vậy. Trong khi nhiều ứng dụng trò chơi thu thập dữ liệu của bạn cho mục đích phân tích và cá nhân hóa, Candy Crush còn đi xa hơn một bước bằng cách chia sẻ 8,6% dữ liệu cá nhân của bạn với bên thứ ba.
Ngược lại, các trò chơi phổ biến khác như Roblox và Monopoly GO! lại không chia sẻ bất kỳ dữ liệu cá nhân nào với các bên bên ngoài. Nếu bạn thực sự nghiêm túc trong việc bảo vệ thông tin cá nhân của mình, việc cân nhắc một lựa chọn thay thế cho Candy Crush Saga có thể là cần thiết.
2. Duolingo
Điện thoại hiển thị biểu tượng Duolingo bị gạch chéo, biểu thị lo ngại về quyền riêng tư
Đằng sau giao diện vui nhộn và được “gam hóa” của Duolingo là một sự đánh đổi về quyền riêng tư mà hầu hết người dùng không hề hay biết. Mặc dù ứng dụng này nhằm mục đích làm cho việc học ngôn ngữ trở nên hấp dẫn và dễ tiếp cận, nhưng nó thu thập một lượng đáng ngạc nhiên dữ liệu cá nhân ngay từ thời điểm bạn tạo tài khoản cho đến khi bạn đăng ký Duolingo Max.
Chính sách quyền riêng tư của Duolingo nêu rõ rằng họ có thể chia sẻ dữ liệu của bạn với OpenAI, và thậm chí còn khuyến nghị người dùng không chia sẻ bất kỳ thông tin cá nhân nào khi sử dụng ứng dụng. Không ngạc nhiên khi Surfshark đã vinh danh Duolingo là “Nhà vô địch theo dõi không thể tranh cãi” vào năm 2023. Trong số tất cả dữ liệu cá nhân mà Duolingo thu thập, một con số đáng kể 20% được chia sẻ với bên thứ ba.
3. TikTok
Người dùng đang cầm điện thoại với ứng dụng TikTok mở, minh họa việc thu thập dữ liệu người dùng
Bạn có thể đã quen thuộc với việc TikTok tiềm ẩn những rủi ro nghiêm trọng đối với quyền riêng tư và bảo mật cá nhân. Ứng dụng này thu thập nhiều loại thông tin cá nhân, bao gồm kiểu điện thoại, hệ điều hành, vị trí thời gian thực và toàn bộ danh bạ của bạn.
Nhưng đó chưa phải là tất cả. TikTok còn đọc tin nhắn và thu thập nội dung bạn tạo trong ứng dụng, ngay cả khi bạn không bao giờ chia sẻ chúng. Bản nháp, tin nhắn chưa gửi, chú thích đã gõ và thậm chí cả các chỉnh sửa của bạn đều có thể bị thu thập. TikTok chia sẻ gần 23% dữ liệu cá nhân của bạn với bên thứ ba, bao gồm các nhà quảng cáo và nhà môi giới dữ liệu, những người xây dựng hồ sơ chi tiết về bạn cho mục đích quảng cáo nhắm mục tiêu hoặc các mục đích kém minh bạch hơn.
4. Snapchat
Người dùng cầm điện thoại hiển thị giao diện Snapchat, đại diện cho việc ứng dụng thu thập thông tin cá nhân
Mặc dù cạnh tranh gay gắt từ các nền tảng như Instagram và TikTok, Snapchat vẫn giữ vững lượng người dùng mạnh mẽ với hơn 850 triệu người dùng hoạt động hàng tháng. Dù nổi tiếng với mô hình tin nhắn tự hủy, nhưng các hoạt động thu thập dữ liệu của nó không khác nhiều so với TikTok.
Snapchat thu thập và lưu trữ mọi thứ bạn tự nguyện chia sẻ trong hồ sơ của mình, bao gồm siêu dữ liệu từ các tin nhắn và ảnh “snap” bạn gửi. Ngoài ra, ứng dụng còn theo dõi vị trí chính xác của bạn thông qua tính năng Snap Map, ngay cả khi bạn không chủ động sử dụng ứng dụng. Theo báo cáo của Nsoft, Snapchat chia sẻ khoảng 14,3% thông tin cá nhân của bạn với bên thứ ba.
5. X
Logo X (trước đây là Twitter) trên màn hình điện thoại, biểu thị sự thay đổi về chính sách dữ liệu
X đã trải qua khá nhiều thay đổi trong vài năm qua, nhưng không phải tất cả đều nhằm cải thiện trải nghiệm người dùng. Nền tảng này không chỉ thu thập các tweet và tin nhắn trực tiếp của bạn mà còn giám sát chặt chẽ tương tác của bạn với quảng cáo, theo dõi mọi cú nhấp chuột, cuộn và thậm chí cả thời gian bạn nán lại trên chúng.
Điều đáng lo ngại hơn là X còn thu thập dữ liệu sinh trắc học của bạn cho cái mà họ gọi là “mục đích an toàn, bảo mật và nhận dạng”. Phần tồi tệ nhất là không có sự minh bạch về cách thông tin nhạy cảm này được sử dụng hoặc lưu trữ. X không chỉ sử dụng dữ liệu của bạn để huấn luyện các mô hình AI mà còn được báo cáo là chia sẻ 28,6% dữ liệu cá nhân của bạn với bên thứ ba.
6. Spotify
Biểu tượng Spotify trên màn hình điện thoại thông minh, tượng trưng cho việc ứng dụng thu thập dữ liệu nghe nhạc
Ngay cả khi bạn không sử dụng Spotify để tải lên bất cứ điều gì hoặc trao đổi tin nhắn, ứng dụng này vẫn biết nhiều về bạn hơn bạn có thể nghĩ. Spotify theo dõi thói quen nghe nhạc của bạn một cách chi tiết đáng ngạc nhiên: bạn nghe gì, nghe trong bao lâu và thậm chí cả thời gian trong ngày bạn nghe. Và không, việc này không chỉ để tạo danh sách phát Spotify Wrapped vui nhộn của bạn vào cuối năm.
Dữ liệu này giúp Spotify lập bản đồ tâm trạng, thói quen và mẫu hành vi của bạn. Mặc dù điều này có thể dẫn đến các đề xuất âm nhạc chính xác đến bất ngờ, nhưng nó cũng giúp công ty xây dựng một hồ sơ người dùng mở rộng để thúc đẩy quảng cáo nhắm mục tiêu. Spotify thậm chí còn thu thập dữ liệu chuyển động và định hướng từ các cảm biến điện thoại của bạn, chẳng hạn như con quay hồi chuyển và gia tốc kế. Bên cạnh đó, ứng dụng này chia sẻ khoảng 17% dữ liệu cá nhân của bạn với các đối tác bên thứ ba.
7. Amazon & Prime Video
Người phụ nữ mua sắm trực tuyến trên laptop với logo Amazon, minh họa hoạt động thu thập dữ liệu khách hàng
Từ lịch sử mua hàng và thói quen xem phim đến thông tin thiết bị và dữ liệu vị trí, Amazon tạo một hồ sơ chi tiết về bạn để thúc đẩy các thuật toán quảng cáo và đề xuất của mình. Nếu bạn sử dụng ứng dụng Amazon trên điện thoại, nó cũng có thể truy cập danh bạ, ảnh, thông tin đăng nhập Wi-Fi và thậm chí cả một số khía cạnh của lịch sử tín dụng của bạn.
Ứng dụng Prime Video, giống như các nền tảng phát trực tuyến khác, theo dõi mọi tương tác, bao gồm những gì bạn xem, xem trong bao lâu, những gì bạn tạm dừng và thậm chí cả những gì bạn cuộn qua. Nếu bạn đã từng tương tác với Alexa, hãy nhớ rằng Amazon lưu trữ các bản ghi lệnh thoại của bạn. Với số lượng công ty phổ biến mà Amazon sở hữu – Twitch, IMDb, Ring, Audible và những công ty khác – nó có nhiều điểm chạm trong đời sống số của bạn hơn bạn có thể nhận ra. Amazon bán khoảng 5,7% dữ liệu người dùng mà họ thu thập, trong khi Prime Video bán tới 8,6%.
8. YouTube
Logo YouTube trên màn hình điện thoại thông minh, liên quan đến việc thu thập dữ liệu người dùng của Google
YouTube có thể là một trong những ứng dụng giải trí nhất hiện nay, nhưng về quyền riêng tư, nó không hề “vô tội”. Là một phần cốt lõi của hệ sinh thái quảng cáo của Google, YouTube thu thập một lượng đáng kể dữ liệu cá nhân để thúc đẩy các quảng cáo nhắm mục tiêu cao.
YouTube lưu trữ tất cả các loại thông tin cá nhân, bao gồm vị trí, chi tiết liên hệ, địa chỉ thực, số điện thoại và lịch sử tìm kiếm của bạn. Dữ liệu này giúp Google xây dựng một hồ sơ chi tiết về bạn, bao gồm sở thích và hành vi của bạn. Không ngạc nhiên khi YouTube bán khoảng 31,4% dữ liệu mà họ thu thập cho các công ty khác. Các công ty này có thể sử dụng dữ liệu cho mục đích quảng cáo nhắm mục tiêu, phân tích hoặc thậm chí bán lại.
9. LinkedIn
Biểu tượng LinkedIn trong bàn tay, tượng trưng cho việc nền tảng này thu thập thông tin nghề nghiệp và cá nhân
Khi sử dụng LinkedIn để tìm kiếm việc làm, việc cung cấp thông tin cần thiết về bản thân như trình độ học vấn, lịch sử công việc, chi tiết liên hệ và nhiều hơn nữa là rất hữu ích. Tuy nhiên, đó không phải là tất cả những gì LinkedIn biết về bạn.
Ngoài các chi tiết bạn tự nguyện cung cấp, LinkedIn còn thu thập địa chỉ IP, máy chủ proxy, hệ điều hành và thậm chí cả các tiện ích mở rộng trình duyệt bạn sử dụng. Gần đây, LinkedIn đã gây chú ý khi tiết lộ rằng họ sử dụng dữ liệu của bạn để huấn luyện các mô hình AI trừ khi bạn từ chối một cách rõ ràng. LinkedIn thu thập tới 74,3% thông tin người dùng và chia sẻ 37% dữ liệu đó với bên thứ ba.
10. Các Ứng Dụng của Meta (Facebook, Messenger, Instagram, Threads)
Logo Meta trên một nút, với các biểu tượng Facebook, Messenger, Instagram, Threads phía sau, biểu thị đế chế dữ liệu
Như câu nói cũ, “Nếu cái gì miễn phí, bạn chính là sản phẩm.” Điều này không đâu rõ ràng hơn trong bộ ứng dụng của Meta: Facebook, Messenger, Instagram và Threads.
Các ứng dụng của Meta nổi tiếng với các hoạt động dữ liệu xâm lấn. Mỗi ứng dụng này thu thập một con số đáng kinh ngạc: 91,4% dữ liệu cá nhân của bạn. Điều đáng lo ngại hơn là khi bạn đăng ký các dịch vụ khác bằng tài khoản Facebook của mình, bạn đang cung cấp thêm dữ liệu cho Meta.
Bất chấp những tranh cãi liên tục về quyền riêng tư, Meta vẫn ưu tiên mạng lưới quảng cáo rộng lớn của mình hơn quyền riêng tư của người dùng. Trên thực tế, khi Apple giới thiệu các tính năng quyền riêng tư khiến các ứng dụng khó theo dõi người dùng trên các nền tảng hơn, Meta đã mất hàng tỷ đô la doanh thu. Các ứng dụng của Meta chia sẻ 68,6% dữ liệu cá nhân của bạn với bên thứ ba, khiến chúng trở thành một trong những ứng dụng xâm phạm quyền riêng tư nhất hiện có.
Việc gỡ cài đặt tất cả các ứng dụng trong danh sách này có thể không khả thi đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, việc hiểu rõ các rủi ro về quyền riêng tư và thực hiện các bước chủ động để hạn chế chia sẻ dữ liệu có thể giảm đáng kể dấu chân số của bạn, giúp bảo vệ thông tin cá nhân của bạn trên không gian mạng.
